Μοντέρνος Dickens

Κατά ένα περίεργο τρόπο, όλοι έχουν από μια θλιμμένη χριστουγεννιάτικη ιστορία. Λες και τα Χριστούγεννα φτιάχτηκαν για να προκαλούν θλίψη. Από τα χρόνια τα παλιά, με τους απανταχού Σκρουτζ, μέχρι τα πρόσφατα, τα περσινά. Ακόμα και για αυτά που θα έρθουν σε λίγες μέρες ακούς ανθρώπους να λένε για μαύρα Χριστούγεννα -το προεξοφλούν.

Προεξοφλούν; Τι λέξη για τη σημερινή εποχή... Ποιος προεξοφλεί τι; Η λέξη ακούγεται τουλάχιστον αστεία με λογαριασμούς από δέκα πιστωτικές και παντός είδους δάνεια. Που, όπως στολίζουμε τα σπίτια μας (ενίοτε και τα blog μας, σας αρέσει όπως το έκανα;) έτσι και αυτοί είναι στολισμένοι με τρία πράγματα: Τις ευχές τους για το νέο έτος (να ζήσεις να μας ξεπληρώσεις), τις προσφορές τους για τις γιορτές (ή τι κερδίζεις χάνοντας), και τις προειδοποιήσεις-απειλές για την παρατεταμένη σου καθυστέρηση της εξόφλησης του προηγούμενου λογαριασμού. Ο μοντέρνος Σκρουτζ. Ο Σκρουτζ που δεν τσιγκουνεύεται ποτέ να σου δώσει τίποτα. Οξύμωρος. Που τον νοιάζει να κάνεις καλές και πλούσιες γιορτές. Που σου προτείνει ιδέες για ρεβεγιόν και δώρα, που σου υπενθυμίζει συγγενείς, φίλους και γνωστούς και το μόνο που θέλει από σένα είναι να του ζητήσεις κι άλλα. Απλόχερα θα ανοίξει το πορτοφόλι του. Αυτός δεν χρειάζεται καμία επίσκεψη από το πνεύμα των Χριστουγέννων, σχεδόν είναι το πνεύμα των Χριστουγέννων -και αν δεν είναι, είναι σίγουρα χορηγός του.

Και εσύ; Πιο φτωχός και από το λουστράκο των παραμυθιών και το κοριτσάκι με τα σπίρτα, πελαγώνεις με την αριθμητική: "Με τόσο τοις εκατό επιτόκιο μου έρχεται φθηνότερα να πάρω δώρο και στον/στην τάδε παρά να μην πάρω και να έχω δύο μονάδες παραπάνω". "Γιατί πιο φτωχός όμως", διαμαρτύρεσαι; "Εγώ δεν φοράω τρύπιο παντελόνι να με ξυλιάζει το κρύο, ούτε έχω μισά γάντια. Και το παλτό μου είναι μόλις ενός έτους και καλοδιατηρημένο." Ναι φίλε μου, συμφωνώ. Και όχι μόνο. Και καλά θα φας στις γιορτές, και με το αμάξι σου θα πας παντού για να μην κρυώνεις, και δώρα θα κάνεις, και κινητό έχεις -για σταθερό ούτε λόγος- για να στείλεις τα SMS σου για καλή χρονιά, και θέρμανση, και υπολογιστή με σύνδεση στο internet και απ' όλα έχεις. Α, και λεφτά στην τσέπη! Και αν σου τελειώσουν έχεις την πιστωτική για cash advantage. Και αυτό είναι το κακό. Ότι δεν μπορείς να μείνεις άφραγκος. Γιατί μπορείς να χρωστάς. Στον μοντέρνο τοκογλύφο. Ο οποίος για υποθήκη έχει το μέλλον σου.

Ταλαίπωρε απεργέ του 19ου αιώνα. Αν ήξερες που θα πήγαινε το πράγμα με τις -απόλυτα δικαιολογημένες- απεργίες σου, ήθελα να ήξερα, θα τις έκανες; Θα έδιωχνες τον αγέλαστο παλιό Σκρουτζ, τον κακότροπο παλιό τοκογλύφο; Σου αρέσουν οι καινούριοι, οι χαμογελαστοί και μέχρι εμετού ευγενικοί; Όχι; Κακώς, θα έπρεπε!

Αγαπητέ εργάτη, πρώην καταπιεσμένε, πρώην απεργέ, πρώην -ξαναλέω δικαίως- εξεγερθέντα και νυν εργαζόμενε, ξέρεις γιατί εξεγέρθηκες τότε; Μόνο για τις συνθήκες εργασίας και τις απολαβές σου; Όχι. Κυρίως για το δικαίωμα της επιλογής. Και το πέτυχες. Τότε ήσουν προλετάριος, σήμερα είσαι πολίτης. Σήμερα μπορείς να επιλέξεις. Αν θα πάρεις δάνειο ή όχι. Αν το αμάξι σου κάνει 10.000€ ή 60.000€. Αν το κινητό σου θα κάνει 100€ ή 500€. Αν θα ψωνίζεις από το Κολωνάκι ή από τα Zara. Αλλά όσο αμόρφωτος ήσουν τότε και πίστεψες ότι μπορεί να σε σώσει ο κομμουνισμός άλλο τόσο είσαι και σήμερα και πιστεύεις ότι μπορείς να εξοφλήσεις το χρέος σου με την ελάχιστη καταβολή. Ακολούθησες το carpe daneioum και τώρα από τον καναπέ σου βρίζεις τους αλήτες τους τραπεζίτες κάθε φορά που βλέπεις διαφήμιση δανείου. Από τον ίδιο καναπέ που κάποτε, βλέποντας την ίδια διαφήμιση, σχεδίαζες τις γιορτές σου (εορτοδάνειο), τις διακοπές σου (διακοποδάνειο), τα πάντα (ότι-βάζει-ο-νους-σου δάνειο). Λες και σε βάλανε να υπογράψεις με το ζόρι. Λες και δεν ξέρεις γράμματα να διαβάσεις τους όρους. Λες και είσαι άβουλο ον. Hommo daneioliptous!

Ο μοντέρνος Dickens, λοιπόν, δεν θα έγραφε για φτωχούς, πεινασμένους ανθρώπους, που τόσο τους έχει εκμεταλλευτεί το πλούσιο μεν, κακιασμένο δε αφεντικό τους. Δεν θα έγραφε για φτωχά πεινασμένα παιδάκια που φτιάχνουν τα δώρα τους με σκουπίδια και ζητιανεύουν στις γειτονιές για λίγο γάλα. Θα έγραφε για την ιστορία ενός ανθρώπου που την παραμονή των Χριστουγέννων, και εν μέσω μαγαζιών για ψώνια, λιστών με δώρα και SMS για το αν κλείστηκε το τραπέζι για το βράδυ, θα δεχόταν αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα από τράπεζες που δεν έχει τακτοποιήσει και κάθε φορά θα σφίγγεται η καρδιά του για το πως θα τις πληρώσει. Και ή θα ψάχνει μια φτηνή δικαιολογία για μια παράταση ή δεν θα το σηκώνει. Και βέβαια θα προσπαθεί περίτεχνα να κρύψει από την κυρία που συνοδεύει την κατάντια του μασώντας μερικές ακόμα φτηνές δικαιολογίες. Θέλετε happy end; Κερδίζει το πρωτοχρονιάτικο λαχείο και ξεχρεώνει. Λυπημένο; Παθαίνει καρδιακή προσβολή όταν σε ένα τηλεφώνημα του ανακοινώνουν ότι θα του κατασχέσουν το αμάξι.

Πάντως η λέξη κλειδί είναι η λέξη κατάντια.

Που έδωσε τη θέση της στη λέξη φτώχεια.

Έτσι, και σήμερα μπορούμε να έχουμε θλιμμένα Χριστούγεννα και ας έχουμε τα πάντα.