Το Πολυτεχνείο και τα φαντάσματα

Η φετινή επέτειος του Πολυτεχνείου θα έρθει αντιμέτωπη με μια πολύ σκληρή πραγματικότητα. Θα δει τα κατάλοιπα εκείνων που πολέμησε να κατέχουν υπουργικές θέσεις και μάλιστα σε μία κυβέρνηση με ψήφο εμπιστοσύνης από 250 βουλευτές. Αυτό από μόνο του είναι λόγος για να ματαιωθεί η πορεία σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Όμως το πρόβλημα δεν είναι εκεί.

Το πρόβλημα ξεκινάει νωρίτερα και από τον Απρίλη του '67. Όταν η νοοτροπία μας επέτρεψε σε μια τέτοια κλίκα ανθρώπων, όχι μόνο να έρθει να μας επιβληθεί, αλλά -πολύ περισσότερο- να μείνει κιόλας για 7 χρόνια. Και αργότερα, αφού είχαμε ξεμπερδέψει πια μ' αυτούς, όταν μας έλειπε αφόρητα. Αυτά τα έχω γράψει και παλιότερα...

Διατρέχοντας λοιπόν τα χρόνια της μεταπολίτευσης, ο σημαντικός σταθμός δεν είναι το σήμερα και η υπουργοποίηση πρώην στελεχών της ΕΠΕΝ, αλλά η είσοδος του ΛΑΟΣ στη βουλή. Έπρεπε να πάρει υπουργείο ο κ. Βορίδης για να μάθουμε το παρελθόν του; Δεν ξέραμε ποιος ήταν όταν τον ψηφίζαμε για κοινοβουλευτικό μας εκπρόσωπο; Φυσικά και ξέραμε, αλλά μας άρεσε. Μας είχε λείψει βλέπεις το "τάξις, ασφάλεια και ήπιο κλίμα των πολιτών". Και όχι στα κρυφά ή τίποτα τέτοιο· ανοιχτά και φάτσα φόρα. Ούτε 6 μήνες δεν πάνε από πρωτοσέλιδο εφημερίδας "Ένας Παπαδόπουλος μας χρειάζεται".

Αυτή η κυβέρνηση λίγο με απασχολεί. Ούτε πολύ θα κρατήσει, ούτε και εκλεγμένη είναι στο κάτω κάτω. Εκείνο που με ενοχλεί είναι το ότι δεν έχουμε σαν λαός τα δύο μεγάλα προαπαιτούμενα της ελευθερίας: Αρετή και Τόλμη. Και όχι όπως τα χρησιμοποιούν οι ένοπλες δυνάμεις και οι ονειρώξεις κάθε φασιστοειδούς που σχεδόν τα βλέπει τα τανκς στο Σύνταγμα και ερεθίζεται, αλλά με το νόημα που έχει πάρει η έκφραση για τους νοήμονες δημοκράτες ανθρώπους. Γι αυτό πριν κατηγορήσουμε το πολιτικό μας σύστημα, ας κοιτάξουμε πρώτα το διπλανό μας. Είναι έτοιμος να βγει στο δρόμο και να φωνάξει "Ζήτω η επανάστασις".

Και επιμένω. Η πορεία φέτος δεν πρέπει να γίνει. Το φάντασμα που ξόρκισε είναι πάλι εδώ. Βέβαια δεν θε έπρεπε να γίνεται από την αρχή της κοινοβουλευτικής εκπροσωπήσεως του ΛΑΟΣ, αλλά τουλάχιστον τώρα δεν έχει δικαιολογία. Ή αν τελικά γίνει, να γίνει ανάποδα. Από μέσα προς τα έξω. Όπως εκείνο το Νοέμβρη...

(Δημοσιεύτηκε στο Protagon στις 17/11/2011 με τίτλο "Πολυτεχνείο..." και από μένα στο TVXS στις 17/11/2011 με τίτλο "Το Πολυτεχνείο και τα φαντάσματα" και στο Enfo.gr στις 17/11/2011 με τίτλο "Το Πολυτεχνείο και τα φαντάσματα")

Ημέρες ταχύτατης ακινησίας

Έχει προχωρήσει άραγε καθόλου το ημερολόγιο; Έχει αλλάξει ο μήνας; Γιατί έχω την εντύπωση ότι ζω σε μια υπερδιεσταλμένη μέρα του τελευταίου δεκαημέρου του Οκτώβρη; Γιατί μοιάζουν τα δευτερόλεπτα μεγάλα σαν ώρες; Και γιατί αυτές οι ώρες δεν φέρνουν καμιά εξέλιξη;

Από την ημέρα της απόφασης για την περικοπή του χρέους έχουμε κολλήσει σε μια οθόνη παρακολουθώντας "καταιγιστικές εξελίξεις" οι οποίες δεν οδηγούν απολύτως πουθενά. Επεισόδια στις παρελάσεις, προκήρυξη δημοψηφίσματος, αναστολή της απόφασης περικοπής, αναστολή του δημοψηφίσματος, ψήφος εμπιστοσύνης -αρχικά τραγικά αμφίβολη, στη συνέχεια σχεδόν βέβαιη, τελικά απόλυτα επιτυχημένη-, παραίτηση του πρωθυπουργού, διακομματική κυβέρνηση, υπαναχώρηση της παραίτησης, αντίδραση της αντιπολίτευσης, ναυάγιο της συγκυβέρνησης... Λόγια, λόγια, κι άλλα λόγια, ανακοινώσεις, εξαγγελίες, αναλύσεις επί αναλύσεων και, ουσιαστικά, εξέλιξη μηδέν.

Τρεις συνεχόμενες μέρες η τηλεόραση δείχνει ένα συνεχές δελτίο ειδήσεων με διαλείμματα άλλων εκπομπών -σε λίγο θα λέμε "έλα να δεις, έχει έκτακτο σήριαλ". Δημοσιογράφοι κρεμασμένοι από πολιτικά στόματα περιμένοντας τη μεγάλη είδηση που θα κάνει την ιστορία να προχωρήσει. Και η δήλωση δεν έρχεται. Ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση, ολόκληρος ο κόσμος μας παρακολουθεί και εμείς, λες και θέλαμε απεγνωσμένα να έχουμε τόσα βλέμματα πάνω μας, να μην κάνουμε τίποτα. Λες και απολαμβάνουμε την εις βάρους μας ηδονοβλεψία και συνεχίζουμε με πρωτοφανή επιδειξιμανία, να επιδεικνύουμε την αχρηστία μας. Ένας οργασμός ακινησίας.

Δεν ξέρω τι είναι ικανοί να κάνουν οι πολιτικοί μας και τι δεν είναι· και αν πρέπει να υποθέσω θα έλεγα ότι είναι ικανοί μάλλον για πολύ λίγα. Αλλά ξέρω ένα πράγμα. Ότι δεν είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για την εξέλιξη της ιστορίας. Και μετά από όλα αυτά που μας έχουν κάνει τελευταία, θα έπρεπε να έχουν ως πρώτο τους μέλημα, τουλάχιστον να μας έχουν ήρεμους. Δεν το κάνουν. Καλώς. Ας μην ξεχνάνε όμως ότι έρχονται ημερομηνίες οι οποίες στο μυαλό μας είναι ταυτισμένες με αγριότητες. Και μπορεί να αποφασίσουμε να γράψουμε την επόμενη σελίδα της ιστορίας χωρίς αυτούς στην επικεφαλίδα. Και για να καταλάβουν πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση, αυτές οι γραμμές γράφονται από κάποιον που δεν έχει συμμετάσχει ποτέ σε επεισόδια.

Η επέτειος του Πολυτεχνείου και η επέτειος της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου θα έπρεπε να τους αγχώνουν περισσότερο. Γιατί η ιστορία θα προχωρήσει. Είτε με αυτούς είτε χωρίς.

Ναι ή όχι; Ουγκ!

Θα κάνουμε λέει δημοψήφισμα για το αν θέλουμε το νέο δάνειο. Λέω να το σχολιάσω λίγο αυτό· ίσως όχι όσο κόσμια σχολιάζω συνήθως όμως. Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Το 2009 ψηφίσαμε τον ΓΑΠ για δύο λόγους. Ο πρώτος ήταν το "λεφτά υπάρχουν" και ο δεύτερος ότι αποκλείεται να υπάρχει κάποιος πιο άχρηστος από το χοντρό που ήταν τότε πάνω. Και στα δύο την πατήσαμε. Στο πρώτο γιατί δεν ρωτήσαμε πού είναι τα λεφτά και στο δεύτερο γιατί τελικά υπάρχει και πιο άχρηστος από το χοντρό -για να μην αναφέρω ότι διώξαμε τον ένα χοντρό για να βάλουμε στη θέση του δύο χοντρούς. Έτσι μπήκαμε στο μνημόνιο για να βρούμε τα λεφτά που, υπήρχαν μεν, αλλά όχι κάπου από όπου θα θέλαμε να τα πάρουμε. Και δεν θέλαμε να τα πάρουμε ακριβώς γιατί φανταζόμασταν τι θα επακολουθούσε. Τελικά η πραγματικότητα ξεπέρασε κατά πολύ τη φαντασία μας με αποτέλεσμα να έχουμε όλα αυτά τα θλιβερά που έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Εδώ όμως θα κάνω μια παρένθεση.

Έχουμε ακούσει όλοι την ατάκα ότι σε περιόδους κρίσης η Έλληνες γίνονται μια γροθιά. Αυτό μέχρι πριν λίγο καιρό, δεν απείχε απλώς από την πραγματικότητα, ήταν έτη φωτός μακριά. Αντιθέτως, οι διαφορές μας είχαν οξυνθεί σε βαθμό εμφυλίου. Αυτό όμως είναι μάλλον το πρώτο βήμα πριν την πολυπόθητη γροθιά, γιατί η ένωση τελικά επήλθε. Και, παρότι δεν θέλει κανείς τους να το παραδεχτεί, τα επεισόδια στις παρελάσεις δεν είχαν κανένα ίχνος διχασμού όπως οι περισσότεροι έσπευσαν να δηλώσουν. Τουναντίον στις παρελάσεις βρέθηκαν μαζί ακροδεξιοί, ακροαριστεροί, συνδικαλιστές, μαθητές, αγανακτισμένοι και όποιος άλλος έτυχε να είναι εκεί και ήταν όλοι ενωμένοι απέναντι στο πολιτικό σύστημα.

Κλείνω την παρένθεση και έρχομαι στο σήμερα. Σήμερα λοιπόν ο πρωθυπουργός μας είπε ότι για να μην υπάρχει διχασμός, θα πάμε σε δημοψήφισμα. Μα δεν καταλαβαίνει ότι αυτό από μόνο του δημιουργεί το διχασμό; Ποιος να το φανταζόταν ότι μετά το δημοψήφισμα για το αν θέλουμε βασιλευόμενη ή αβασίλευτη δημοκρατία θα κάναμε ένα για το αν θέλουμε ή όχι ένα δάνειο. Να μας ρωτάγατε κύριοι όταν παίρνατε τα δάνεια για τα οποία φτάσαμε εκεί που φτάσαμε πριν δύο χρόνια. Να μας ρωτάγατε αν θέλουμε να μπούμε στο ΔΝΤ. Όχι να μας ρωτάτε αν θέλουμε ένα δάνειο που ουσιαστικά είναι χαρισμένα λεφτά, αφού συνοδεύεται και από ένα κούρεμα σχεδόν ίσης αξίας με τα δανεικά.

Το πρόβλημά του όμως δεν είναι να τηρηθούν οι δημοκρατικές διαδικασίες. Το πρόβλημά του είναι να μη χάσει την καρέκλα. Γιατί αν πάει σε εκλογές δεν υπάρχει περίπτωση να τις κερδίσει. Οπότε βάζει σαν δίλημμα ένα ανύπαρκτο θέμα για να το χρησιμοποιήσει σαν φρεσκάρισμα της προ διετίας εκλογικής του νίκης. Και δεν σκέφτεται ο αθεόφοβος ότι μπορεί και να ψηφίσουμε όχι μόνο και μόνο για να φύγει!

Αυτό το τελευταίο είναι και το σπουδαιότερο κατά τη γνώμη μου. Δεν συνηθίζω να γράφω εν θερμώ, συνήθως το αφήνω να καταλαγιάσει μέσα μου, διαβάζω αρκετά πράγματα και μετά διαμορφώνω άποψη. Αυτό όμως μου φάνηκε τραγικά προκλητικό. Να βάζει σε κίνδυνο το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας και το ίδιο το ευρώ, μόνο και μόνο για να παραμείνει στην εξουσία άλλα δύο χρόνια. Τουλάχιστον ο χοντρός, όταν είδε τα δύσκολα, το έβαλε στα πόδια. Ας κάνει το ίδιο και αυτός· είναι και αδύνατος θα τρέξει πιο γρήγορα.

Για να μην παρεξηγούμαι: Δεν υποστηρίζω ότι με τις εκλογές θα έρθει κανένας καλύτερος. Και αυτό είναι μάλλον το πιο τραγικό από όσα μας συμβαίνουν. Αλλά ας υποθέσουμε ότι έχει αγνές προθέσεις και όντως το πρόβλημά του είναι να αποφευχθεί ένας διχασμός. Τι σκατά να πάω να ψηφίσω, για ένα δάνειο η σύμβασή του οποίου είναι πάνω από 200 σελίδες; Ναι ή όχι; Ουγκ!

Περιμένοντας τους τροϊκανούς

-Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι;

Είναι οι τροϊκανοί να φθάσουν σήμερα.

-Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μιά τέτοια απραξία;

Τι κάθοντ' οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;

-Γιατί οι τροϊκανοι θα φθάσουν σήμερα.

Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;

Οι τροϊκανοι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.

-Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωί σηκώθη,

και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη πύλη

στον θρόνο επάνω, επίσημος, φορώντας την κορώνα;

-Γιατί οι τροϊκανοι θα φθάσουν σήμερα.

Κι ο αυτοκράτωρ περιμένει να δεχθεί

τον αρχηγό τους. Μάλιστα ετοίμασε

για να τον δώσει μια περγαμηνή. Εκεί

τον έγραψε τίτλους πολλούς κι ονόματα.

-Γιατί οι δυό μας ύπατοι κ' οι πραίτορες εβγήκαν

σήμερα με τες κόκκινες, τες κεντημένες τόγες·

γιατί βραχιόλια φόρεσαν με τόσους αμεθύστους,

και δαχτυλίδια με λαμπρά γυαλιστερά σμαράγδια·

γιατί να πιάσουν σήμερα πολύτιμα μπαστούνια

μ' ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλισμένα;

Γιατί οι τροϊκανοι θα φθάσουν σήμερα·

και τέτοια πράγματα θαμπόνουν τους τροϊκανους.

-Γιατί κ' οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα

να βγάλουνε τους λόγους τους, να πούνε τα δικά τους;

Γιατί οι τροϊκανοι θα φθάσουν σήμερα·

κι αυτοί βαριούντ' ευφράδειες και δημηγορίες.

-Γιατί ν' αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία

κ' η σύγχυσις. (Τα πρόσωπα τι σοβαρά που έγιναν).

 Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κ' οι πλατέες,

κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι;

Γιατί ενύχτωσε κ' οι τροίκανοι δεν ήλθαν.

Και μερικοί έφθασαν απ' τα σύνορα,

και είπανε πως τροϊκανοι πια δεν υπάρχουν.

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς τροϊκανούς.

Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μιά κάποια λύσις.

Όμως, αλήθεια, ήσαν;

Θα το μάθουμε όταν δεν εκταμιευθεί κάποια δόση...

Η νοοτροπία μας ως αίτιο της κρίσης

Διάβασα πρόσφατα μια συνέντευξη του Στέλιου Ράμφου, τον οποίο παρεμπιπτόντως θεωρώ έναν από τους πιο σοφούς Έλληνες, και μια παράγραφος με έκανε να καταλάβω πολλά πράγματα για το πώς φτάσαμε ως εδώ. Αντιγράφω από το άρθρο, το οποίο αξίζει να διαβάσει κανείς ολόκληρο.

«Εξωτερικά είναι δηµοσιονοµική κρίση, αλλά κατά βάθος πρόκειται για κρίση σχέσεων κοινωνίας - κράτους, ενώ διεθνώς είναι χρηµατοπιστωτικές οι κρίσεις. Από το 1821 η ελληνική κοινωνία δεν έχει οµαλές σχέσεις µε το κράτος. ∆εν αποδεχθήκαµε ποτέ την έννοια του κράτους, είµαστε σταθερά προσηλωµένοι στην οικογένεια, στην εντοπιότητα, στη συντεχνία. Χρησιµοποιήσαµε το κράτος, που είναι ο πολιτικός εγγυητής της κοινωνικής συνοχής και όχι ο µπαµπούλας, µε έναν τρόπο αθέµιτο και παραπλανητικό. Το θέλαµε σαν βιτρίνα για να µας δίνουν δάνεια οι ξένοι, ενώ ταυτόχρονα οι Μαυροµιχαλαίοι έφτιαχναν τελωνεία για να εισπράττουν αυτοί τους φόρους. Οι δεσµοί αίµατος και τόπου είναι για τον Έλληνα πάνω από τους θεσµούς και το κράτος. Αυτή είναι η µόνιµη βάση της κρίσεως στην ελληνική κοινωνία. Εξ ου και ύψιστη έκφραση της αντιθέσεως κράτους - κοινωνίας είναι η φοροδιαφυγή. Είναι βαθύτερες νοοτροπίες που εµποδίζουν την αποδοχή του άγνωστου “άλλου”. Εδώ θα βοηθούσε πολύ µια σωστή παιδεία».

Με τη χαρακτηριστική απλότητα των ανθρώπων που πραγματικά έχουν κάτι να πουν, ο Ράμφος σε μία μόνο παράγραφο περιέγραψε την κοινωνική μας πρακτική εδώ και 190 χρόνια. Το βασικό δομικό στοιχείο της κοινωνίας μας είναι η εξυπηρέτηση των ημετέρων· τα αξιώματα κερδίζονται με υποσχέσεις και διατηρούνται με την τήρησή τους· η διεκδίκηση ενός αξιώματος γίνεται με μόνο σκοπό να προωθηθούν τα δικά μας συμφέροντα. Ειδικά το τελευταίο, μοιάζει ανατριχιαστικά φυσιολογικό. Για να μην ψάξουμε για τις βυζαντινές καταβολές της λέξης "ημέτεροι", η χρήση της οποίας γίνεται με τρόπο απαράλλαχτο σήμερα.

Έτσι, στη συνείδηση των ανθρώπων αυτού του κοινωνικού συνόλου, η φοροδιαφυγή είναι τουλάχιστον θεμιτή αν όχι επιβεβλημένη. Ακόμα και αγνές προθέσεις να έχει ο νομοθέτης, η βαθιά ριζωμένη πεποίθηση στο θυμικό του πολίτη δεν θα τον αφήσει να το δει. Η γνώση του πώς θα έπραττε ο ίδιος κάνει αυτόματη την αναγωγή στο σύνολο, με αποτέλεσμα μια αλυσιδωτή διαδικασία. Τα φόροι πάνε στις τσέπες των λίγων οπότε δεν τους πληρώνω, οι νόμοι εξυπηρετούν αυτούς που τους βάζουν οπότε δεν τους τηρώ, τα περιουσιακά στοιχεία του καθενός είναι προϊόντα ανομίας οπότε θέλω και εγώ!

Όμως, όπως πολύ σωστά τιτλοφορείται το άρθρο, "με τα μυαλά που φτάσαμε στην κρίση δεν μπορούμε να βγούμε από αυτή". Και δυστυχώς αυτά τα μυαλά κουβαλάμε ακόμα, κρίνοντας από τα γεγονότα που συνέβησαν χτες το βράδυ στη ΔΕΘ, με τις 6 -αν δεν κάνω λάθος- διαφορετικές πορείες. Οι οποίες βέβαια, μπορεί να κατέληξαν σε μία αλλά αν το ψάξουμε βαθύτερα θα δούμε ότι ο καθένας ενδιαφέρονταν αποκλειστικά για την πάρτη του, αλλιώς θα μπορούσαν να είναι όλοι μαζί υπό τη σκέπη των αγανακτισμένων -που ποιος δεν είναι. Όλοι όμως θεώρησαν ότι τα δικά τους συμφέροντα πρέπει να προωθηθούν ξεχωριστά, κάνοντας τελικά τους αγανακτισμένους να δείχνουν απλά άστεγοι κάποιας συντεχνίας.

Και αν αυτό είναι υπερβολικό και όντως όλοι θέλουμε ένα κοινωνικό κράτος πρώτα και μετά την προστασία του κλάδου μας, μένει να αιωρείται η απορία για το πού ήταν οι υπόλοιποι πληγέντες της κρίσης. Πού ήταν ας πούμε οι ιδιοκτήτες φορτηγών, που πέρσι τέτοια εποχή είχαν παραλύσει ολόκληρο τον εμπορικό κόσμο της Ελλάδας με το θέμα του ανοίγματος του επαγγέλματός τους; Το ότι έκλεισε το θέμα τους σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουν να αγωνίζονται; Ή ακόμα πού ήταν οι μηχανικοί και οι όποιοι ελεύθεροι επαγγελματίες πρόκειται να θιγούν στο εγγύς μέλλον; Αν δεν μας πειράξει κάποιος άμεσα, δεν έχουμε κανένα λόγο να διαμαρτυρόμαστε για την κατάσταση;

Οι νοοτροπίες που εμποδίζουν την αποδοχή του άγνωστου "άλλου", θα πρέπει άμεσα και οριστικά να γίνουν παρελθόν. Δεν έχουμε αυτή την παιδεία και θα μας είναι πολύ δύσκολο να την αποκτήσουμε, αλλά πρέπει να βρούμε τον τρόπο ώστε να εξελιχθούμε κοινωνικά και πολιτικά και η Ελλάδα να γίνει πλέον χώρα και όχι πολλά μαζεμένα χωριά.

Υ.Γ. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση που δεν είδα κανέναν να σχολιάζει αυτή την αστειότητα με την πορεία των φιλάθλων του Ηρακλή. Φαίνεται ότι η προστασία των συμφερόντων των όποιων κοινωνικών υποσυνόλων είναι τόσο βαθιά χαραγμένη στο συλλογικό μας ασυνείδητο, που ξεπερνάει την ιεράρχηση σημαντικότητας.

(Δημοσιεύτηκε στο Protagon στις 16/9/2011 με τίτλο "Η νοοτροπία μας ως αίτιο της κρίσης")

Οι αγανακτισμένοι επέστρεψαν, οι στόχοι;

Το Σάββατο που πέρασε οι αγανακτισμένοι έκαναν δυναμικό come back στην πλατεία Συντάγματος, γεγονός που πέρασε στα πολύ ψιλά των ειδήσεων. Από τις λίγες πληροφορίες που βρήκα -κυρίως από το internet- μαζί τους επέστρεψαν και κάποιες ομάδες αντεξουσιαστών μαζί με κάποιες ακροδεξιών οι οποίοι πλακώθηκαν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να επέμβει η αστυνομία και να διαλυθούν όλοι. Αυτό είναι καλό σημάδι. Το ότι πρέπει να προκληθούν επεισόδια για να πρέπει να επέμβει η αστυνομία, δείχνει ότι έχουν αρχίσει να πετυχαίνουν μέρος του στόχου τους. Ποιος είναι όμως ο απώτερος σκοπός του κινήματος; Ή καλύτερα, υπάρχει απώτερος σκοπός;

Τα γεγονότα μέχρι τώρα δείχνουν ότι δεν υπάρχει. Αλλά και πέρα από τα γεγονότα, ακόμα και οι ίδιοι -τουλάχιστον αυτοί με τους οποίους μίλησα εγώ στις αρχές- παραδέχονταν ότι αυτό που τους βγάζει στο δρόμο δεν είναι άλλο από την ίδια την αγανάκτηση. Λόγος καθόλου ευκαταφρόνητος βέβαια, αλλά όχι αρκετός για μένα, παρότι πήγα μερικές φορές.

Η ένστασή μου από την αρχή ήταν ότι για να βγούμε και να επιμείνουμε δεν αρκεί απλά να μην αντέχουμε άλλο, αλλά και να έχουμε να προτείνουμε κάτι. Όταν διαμαρτύρομαι για μια αδικία που έχω υποστεί, αισιοδοξώ ότι κάποια στιγμή θα πείσω κάποιον να με ρωτήσει τι θέλω και φωνάζω. Σε εκείνο το σημείο θέλω να έχω μια συγκεκριμένη πρόταση για το τι θέλω. Το γεγονός ότι απλά απηύδησα δεν μου αρκεί για να ξεκινήσω διαμαρτυρία. Επίσης είχα επισημάνει τον κίνδυνο του καπελώματος από διάφορες ομάδες, καλοπροαίρετων ή μη, που πιθανών θα είχαν σκεφτεί μια λύση αλλά δεν είχαν βρει τρόπο να την διαδώσουν. Και δυστυχώς το έχω δει να συμβαίνει σε διάφορα εναλλακτικά μέσα που και καλά κόπτονται για την πλήρη και ουσιαστική κάλυψη των γεγονότων, οι οποίοι περνάνε θέσεις εν ονόματι όλων των παρευρισκομένων τύπου "είμαστε εδώ για να σταματήσουμε τα καρτέλ και τα μονοπώλια" ή "όλοι εδώ θέλουμε εφαρμογή άμεσης δημοκρατίας" και διάφορα άλλα. Τονίζω ότι μιλάνε εξ ονόματος όλων.

Το θέμα μου όμως εμένα είναι γιατί δεν υπάρχει συγκεκριμένος στόχος ή πρόταση. Γιατί η γενιά μου -συν πλην 15 χρόνια, από 20 έως 50- δεν έχει τίποτα να προτείνει πάνω στο θέμα που της θάβει το μέλλον και περιορίζεται μόνο στην έκφραση της αγανάκτησης;

Η απάντηση μάλλον κρύβεται στο πρόσφατο παρελθόν μας. Είμαστε η γενιά που, περισσότερο από κάθε άλλη, δήλωνε ανερυθρίαστα απολιτίκ. Είμαστε η γενιά που θεωρούσε απίστευτα βαρετή την ανάγνωση των εφημερίδων, που έχει διαβάσει τη λιγότερη ιστορία, που δεν έχει καμία επαφή με φιλοσοφία και πολιτικές ιδεολογίες, είμαστε η γενιά που δεν ψήφιζε στις εκλογές. Και με το δίκιο μας. Οι εκλογές ποτέ δεν άλλαξαν τίποτα στα χρόνια που ζήσαμε, οι ιδεολογίες είχαν πεθάνει με τελευταία την πιο ρομαντική και καλλιτεχνική, η φιλοσοφία και μαζί της η πολιτική γενικότερα δεν είχε πια αξιόλογους θεράποντες για να μας εμπνεύσουν, την ιστορία είχε φροντίσει το σχολικό μας παρελθόν να μας την κάνει αφόρητη και οι εφημερίδες ήταν όντως βαρετές. Σε τι άλλο παρά απολιτίκ, θα μπορούσαμε να εξελιχθούμε;

Να όμως που ήρθε η στιγμή που βρίσκουμε μπροστά μας όσα δεν είχαμε ποτέ σκεφτεί. Ζούσαμε με την απόλυτη βεβαιότητα ότι δεν θα χρειαστεί να εμπλακούμε σε αγώνες αλλά ακόμα και αν θα χρειάζονταν ποτέ, πιστεύαμε ότι το να φωνάξουμε στο πεζοδρόμιο θα ήταν το μόνο που θα είχαμε να κάνουμε. Έτσι μας είχαν εκπαιδεύσει τα δελτία ειδήσεων με τις κινητοποιήσεις των εκάστοτε απεργών που προέβαλαν. Δεν είχαμε σκεφτεί ποτέ όμως ότι θα έπρεπε να βρούμε μόνοι μας τα συνθήματα, πόσο μάλλον ότι θα έπρεπε να αρθρώσουμε πολιτικό λόγο και να κάνουμε προτάσεις.

Πρέπει λοιπόν οι αγανακτισμένοι να σταματήσουν; Η γνώμη μου είναι πως όχι. Ακόμα και αν δεν έχουν τι να πουν, ακόμα και αν δεν πετύχουν τίποτα, πρέπει να συνεχίσουν μέχρις εσχάτων. Είναι μάλλον απίθανο να πετύχουν τίποτα σοβαρό επί του προκειμένου αλλά είναι η πρώτη τους άσκηση στη δημοκρατία. Η γενιά μου -σαφώς συμπεριλαμβάνω και τον εαυτό μου μέσα σε ότι έχει να κάνει με ένδεια πολιτικής σκέψης- είναι σαν το μωρό που κάνει τα πρώτα του βήματα. Είναι και ασταθή και χωρίς προορισμό. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσει να περπατάει; Αντιθέτως! Πρέπει να συνεχίσουμε, να σπάσουμε τα μούτρα μας και μετά να αναλογιστούμε τι λάθος έχουμε κάνει και να το διορθώσουμε. Είναι η μόνη μας ευκαιρία να αποσυσχετίσουμε τη λέξη "πολιτική" από τη λέξη "κόμματα". Και αν όχι η μόνη, τουλάχιστον η πρώτη. Και ακόμα και αν δεν τα καταφέρουμε -για κάποιους ίσως είναι πολύ αργά- τουλάχιστον η επόμενες γενιές θα έχουν μια υποτυπώδη πεπατημένη για να μην κάνουν το δικό μας λάθος.

Σαφώς και πρέπει να μείνουν στο δρόμο οι αγανακτισμένοι. Απλώς πρέπει γυρνώντας σπίτι να ανοίγουν κανένα βιβλίο και όχι τηλεόραση.

(Δημοσιεύτηκε στο Protagon στις 20/9/2011 με τίτλο ""Αγανακτισμένοι" + στόχοι")

TVholic

Δεν έχω τι να γράψω;

Ή δεν μπορώ να το γράψω;

Νόμιζα ότι συμβαίνει το πρώτο. Αλλά τελικά είναι σίγουρα το δεύτερο. Βλέπεις η οικονομική κρίση μου έπεσε λίγο βαριά και, σε αντίθεση με τους μεγάλους πνευματικούς ανθρώπους παγκοσμίως, εγώ χρειάζομαι ισορροπία για να είμαι παραγωγικός.

Μία φίλη όμως από τα παλιά -δεν ξέρω αν θέλει να την αναφέρω, θα πω μόνο ότι είναι blogοφίλη και ότι τη διάβαζα συχνά- μου έδωσε και θέμα και ώθηση για ένα come back. Και το θέμα, σε πρώτο επίπεδο, είναι η τηλεόραση.

Η τηλεόραση έχει την τιμητική της αυτή την περίοδο. Και σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και γενικώς φαντάζομαι, αφού όποτε έχω βγει από το σπίτι οι δρόμοι είναι τελείως άδειοι. Που να πάει ο κόσμος, αφού κανείς δεν δουλεύει. Μαζί με τις γριές και τις νοικοκυρές λοιπόν, ακόμα ενάμισι εκατομμύριο άνεργοι έχουμε στηθεί μπροστά στο γυάλινο έξω κόσμο μας.

Όχι, δεν θα πέσω στην παγίδα να την πω χαζοκούτι. Χαζοκούτι ήταν κάποτε· που είχαμε ζωή. Τώρα είναι τσάμπα μαστούρα. Σου μουδιάζει τόσο πολύ το μυαλό που δεν έχεις χρόνο να σκεφτείς κανένα πρόβλημα που σε απασχολεί. Θα ήταν η πιο παραγωγική περίοδος για τη διαφημιστική βιομηχανία αν οι αποδέκτες των μηνυμάτων είχαν και λεφτά να αγοράσουν. Εγώ θα επένδυα σε μελλοντικά ανάγκες.

Δεν ξέρω αν έγινε σαφές από τα μέχρι τούδε λεχθέντα, αλλά παλιά ούτε που την άνοιγα. Σε σημείο να μην μπορώ να σταθώ σε συζήτηση ως ο πλέον άσχετος. Οπότε ως παρθένος οργανισμός, φαντάζεστε πόσο πολύ μου έχει νερουλιάσει το μυαλό. Και εντελώς ανέξοδα. Έτσι και καταργηθεί η εισφορά στην ΕΡΤ από το λογαριασμό της ΔΕΗ θα θεωρήσω ότι τους κλέβω.

Έτσι ο καιρός κυλάει πιο υποφερτά. Αφού στείλω όσα βιογραφικά μπορέσω με το που ξυπνήσω -για να είμαι ακόμα απ' τον ύπνο και να μη σκέφτομαι ότι δεν πρόκειται να με πάρουν τηλέφωνο και στεναχωριέμαι- το βλέμμα μένει καρφωμένο σε μια ομίχλη που ματώνει την καρδιά -γεια σου Γιάννη Αγγελάκα. Και στην περίπτωση που με πιάσει η τάση για αναζήτηση, θα ψάξω πότε γυρίστηκε αυτό που βλέπω, πότε γεννήθηκε ο πρωταγωνιστής, ποια σχολή τελείωσε, θα το εντάξω όλο αυτό σε ένα ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο και πάει η στιγμή πέρασε. Κάποια στιγμή θα νυστάξω, και αύριο φτου και απ' την αρχή.

Τελικά είμαι άνθρωπος των καταχρήσεων...

Χρόνια πολλά blogάκι μου 5 ...και αντίο

Ύστερα από 5 χρόνια, 137 άρθρα (μαζί με αυτό) και 10 κενούς μήνες, λέω να κάνω ένα διάλειμμα. Το γράψιμο δεν είναι στις προτεραιότητές μου αυτή τη στιγμή. Κάποια στιγμή μπορεί να επιστρέψω. Προς το παρόν σας χαιρετώ και ελπίζω να τα ξαναπούμε υπό άλλες συνθήκες, πιο ευνοϊκές.

Adiós!

Κενό 10

Γκρρρ...

Κενό 9

Ουφφφ...

Κενό 8

Μπρρρ...

Αλήθεια άραγε αξίζει;

Να και ένα τραγούδι που δεν εκθειάζει το μεγαλείο της τρέλας που, συνήθως, παράγει εκείνες τις πρωτοπόρες, τις τόσο γοητευτικές καθώς και ανεπανάληπτα μοναδικές φυσιογνωμίες. Εδώ οι τρελοί στήνονται στον τοίχο και καλούνται να αντιμετωπίσουν το ερώτημα: "Πόση από την τρέλα σου μπορείς να θυσιάσεις, για αυτή την άσβεστη ανάγκη που έχουμε όλοι μας, για μια ολόδική μας αγκαλιά";

Και αυτό για ζέσταμα! Γιατί τα ερωτήματα είναι τόσα πολλά που, ίσως και να αποκαλύπτουν ολόκληρο το μυστικό της δυστυχίας. "Πόσο καλά θα τα πας αν μείνεις μόνος σου"; "Θα αντέξεις"; "Είσαι τρελός ή το παίζεις";

Και συνεχίζοντας με τη λάμπα κατάματα, "Πόσους είσαι διατεθειμένος να πάρεις στο λαιμό σου"; "Πόσα ψέματα θα πεις για αυτά που σκοπεύεις να αλλάξεις"; "Πόσους θα πληγώσεις και πόσο θα σε νοιάξει";

Είναι και άλλα, αλλά ας βρει και ο καθένας τα δικά του. Η ποίηση έχει πολλές αναγνώσεις, μοναδικές για τον καθένα μας.

Και για σένα που ταυτίστηκες με τον τρελό, μια ερώτηση από μένα: "Τρελός ή δειλός";

Δεν έχω απάντηση. Εκτός από...

 

Υ.Γ. Από σήμερα ο κόσμος είναι πολύ διαφορετικός...

Brink them back

Ψιλοχάθηκα πάλι... Έτσι είναι η ζωή. Η δικιά μου τουλάχιστον. Το αγαπάω όσο λίγα πράγματα το blogάκι μου, αλλά δεν θα μου γίνει και ταγάρι άμα δεν έχω όρεξη για γράψιμο. Μου έτυχαν και μερικές στραβές, αλλά θα σας τις πω άλλη φορά.

Προς το παρόν απλά θα βγάλω το banner του Brink them back από εκεί που το είχα και θα σας παροτρύνω να υπογράψετε μέσα από αυτό το post. Από την αρχή με ενοχλούσε που δεν ήταν καθόλου διακριτικό, αλλά το να μη δουλεύει κιόλας πάει πολύ.

Τα λέμε αργότερα. Μάλλον χρειάζομαι λίγο χρόνο ακόμα για την προσαρμογή μου στις νέες συνθήκες (μη το ψάχνεις περισσότερο). Ίσως και όχι...

Υ.Γ. Αν κάποιος οδηγηθεί στο να ψηφίσει μέσω αυτού του post, ας αφήσει και ένα σχόλιο· έτσι, για να δούμε και τη συνεισφορά του blog στο όλο θέμα.

Κενό 7

Μπλιαχ...

Κενό 6

Ωωωωωωωχχχχχ...

Θα 'θελα

Θα 'θελα να 'χα λόγια να περιγράψω αυτόν τον άντρα, το ήθος του, την τόλμη και τη λογική του, την παραγωγικότητα αλλά και την αποτελεσματικότητά του,

Θα 'θελα να 'βρισκα όμορφες εκφράσεις και ταιριαστές λέξεις, που να μπορούν να αποδώσουν το κύρος και το μεγαλείο που τον διέπουν,

Θα 'θελα να μπορώ με ένα κείμενό μου, να περιγράψω τον αδογμάτιστο χαρακτήρα του και τις ρηξικέλευθες και τόσο παραγωγικές ιδέες του, που τόσο ανάγκη έχουμε,

Θα 'θελα, γράφοντας, να σας παρουσιάσω το έργο του, με το οποίο κατάφερε να ξεπεράσει την οπισθοδρόμηση του κάθε λογής -ισμού που μας ταλαιπωρεί αιώνες,

Θα 'θελα να 'γραφα μέρες, βδομάδες γι αυτόν τον άντρα, που σαν κι αυτόν έπρεπε όλοι μας να ήμασταν ή έστω στο εν δέκατο -πάλι μπροστά θα είχαμε πάει,

Θα 'θελα να 'βρισκα τον τρόπο να τα πω όλα αυτά,

Θα ΄θελα να 'βρισκα κι αυτόν, θα 'θελα να υπήρχε...

Ενεργός πολίτης

Το πρωί είσαι στο γραφείο, στη δουλειά γενικότερα, πηγαίνεις από δω, τρέχεις από κει,  βγαίνεις για έξω δουλειές, μιλάς στο κινητό ενώ προσπαθείς να παρκάρεις εκεί που μόλις άδειασε μια θέση, ο από πίσω κορνάρει γιατί αργείς, εσύ σκέφτεσαι την τράπεζα που θα την προλάβεις αφού βρήκες να παρκάρεις απέξω οπότε άστονε τον καραγκιόζη να φωνάζει, το κινητό κάνει διακοπές, το κλείνεις και λες θα πάρω από μέσα στην ουρά... Ουφ, ίδρωσα και με  έπιασε μια υποψία πανικού. Μπήκες στο κλίμα, να μη συνεχίσω. Είναι απλά αλλά μια μέρα της αγχωτικής καθημερινότητας.

Μπαίνεις στην τράπεζα και προσπαθείς να ξαναπάρεις, αλλά μέσα δεν έχει καθόλου σήμα. Το σηκώνεις ψηλά, το πας δεξιά - αριστερά μπας και, αλλά δε... Κάπου εμφανίζεται μια γραμμούλα, αμέσως ξαναχάνεται· καμία τύχη. Λες στον από πίσω (παντού υπάρχει ένας από πίσω) να σου κρατήσει τη θέση, βγαίνεις έξω, ξαναπαίρνεις, μιλάς με διακοπές, κάνεις κάτι βήματα μπρος - πίσω, τελικά λες θα πάρεις από το γραφείο μόλις επιστρέψεις, βλέπεις ότι έμεινε ένα άτομο μπροστά, χιμάς μέσα, ο πίσω στραβώνει γιατί πίστευε ότι θα αργήσεις λίγο ακόμα και θα σου φάει τη θέση, του λες ένα πεταχτό ευχαριστώ, αυτός με ένα χαμόγελο, που στην πραγματικότητα είναι για να δείξει δόντια, αναμασάει ένα παρακαλώ με λίγο δε γαμιέσαι, κάνεις τη δουλειά σου και βουρ για το γραφείο.

Στο δρόμο προσπαθείς να ξαναπάρεις τώρα που άλλαξες περιοχή και έχεις καλύτερο σήμα και αρχίζεις επιτέλους να μιλάς κανονικά, αλλά σε κάποια στιγμή περνάς κάτω από μια γέφυρα και αντίο κλήση. Τα παίρνεις στο κρανίο, το πετάς στο κάθισμα του συνοδηγού βρίζοντας την τεχνολογία μου μέσα και κάποτε φτάνεις επιτέλους στο γραφείο, όπου επιτέλους ολοκληρώνεις αυτή την πολύπαθη κουβέντα και χαλαρώνεις.

Μερικές ώρες αργότερα έρχεται ένας συνάδελφος για κουτσομπολιό στο διάλειμμα και πιάνετε την κουβέντα για τα κινητά που έχουν σήμα όποτε το θυμούνται, και για το με ποιες περιοχές έχει προηγούμενα η κάθε εταιρεία. Η μία δεν πιάνει στην Αγίου Μελετίου, η άλλη στη μισή Αλεξάνδρας, η τρίτη έχει το καλύτερο σήμα στις περισσότερες περιοχές, κλπ. Καπάκι από μια ανοιχτή τηλεόραση, ακούγεται ένα σποτάκι που στοχεύει καθαρά στον ευαίσθητο τομέα το σήματος, που ξέρει ότι σε ενδιαφέρει κάργα και σου λέει για σήμα καμπάνα ανάμεσα από σαμπουάν για τα μαλλιά και κουτζ γιου μπι λοβ.  Παρακαλάς μέσα σου να είναι αλήθεια και παίρνεις την απόφαση· σε δύο μήνες που λήγει το συμβόλαιό σου θα πας εκεί.

Το απόγευμα γυρνάς στο σπίτι και εκεί που παίζεις με τη γυναίκα σου και τα παιδιά σου, έρχεται μια κυρία γνωστή από τη γειτονιά και σου δίνει ένα χαρτί που λέει "Όχι στις κεραίες του θανάτου, για μας και τα παιδιά μας" και σου λέει να έρθεις το Σάββατο το απόγευμα στη συνέλευση "Ενεργών Πολιτών" της περιοχής σου για να αποφασίσετε τι θα κάνετε με τις κεραίες που σας έχουν βάλει γύρω γύρω και απειλούν άμεσα την υγεία σας. Εξοργισμένος από την κατάσταση, αποφασίζεις επί τόπου ότι, όχι μόνο θα παρευρεθείς, αλλά θα συμμετάσχεις και ενεργά σε ό,τι αποφασίσουν τα μέλη.

Ευχαριστημένος από τον εαυτό σου, που έκανες το χρέος σου απέναντι στην κοινωνία ως ενεργός πολίτης που κρατάει το μέλλον στα χέρια του, περιμένεις να περάσουν οι δύο μήνες για να πας στη εταιρία με το σήμα καμπάνα. Η οποία για να ξοδέψει τόσα εκατομμύρια σε μια διαφήμιση που μιλάει μόνο για το σήμα της και για τίποτα άλλο, προφανώς ξέρει ότι αυτό σε καίει πιο πολύ από όλα.

Συγνώμη ρε ενεργέ πολίτη, μήπως είσαι διχασμένη προσωπικότητα;

Περαστικός για blogοχρόνια πολλά

Όταν ξεκίνησα αυτό το blog, τότε τα ρομαντικά χρόνια της blogοϋστερίας, είχε εμφανιστεί μια πληροφορία ότι στις 14 Ιουνίου είναι η παγκόσμια ημέρα των bloggers. Έτσι και εγώ, σαν συνεπής κάτοχος ιστολογίου, έγραψα ένα μικρό αφιέρωμα σε αυτή τη μέρα. Την επόμενη χρονιά, ξαναέγραψα τις ευχές μου, αλλά τα δύο επόμενα χρόνια το ξέχασα τελείως. Η αλήθεια είναι ότι δεν το είδα και πουθενά αλλού για να το θυμηθώ.

Φέτος έτυχε το μυαλό μου να βρίσκεται σε πληροφοριακή υπερφόρτωση λόγω επικείμενων εξετάσεων το Σάββατο και, ψάχνοντας κάτι να ξεχαστεί για λίγο από το διάβασμα, είπε να καρφωθεί στην ημερομηνία και στη σημασία της για το blogging. Ακριβώς όμως επειδή δεν έβλεπα για χρόνια σχετικές δημοσιεύσεις, είπα να το googleίσω λίγο το θέμα, να δω τι γίνεται. Ε, λοιπόν, γίνεται χαμός. Εκτός από 3-4 διαφορετικές και άσχετες ημερομηνίες που είδα, παρατήρησα ότι πολλοί (τουλάχιστον στην Ελλάδα) έχουν ταυτίσει την επέτειο, με την ημέρα μνήμης της Αμαλίας.

Τα πράγματα έσωσε το "Σαν Σήμερα", εδώ, εδώ και, μέσω μιας παραπομπής του, εδώ, οπότε, έστω και παρακινδυνευμένα, είπα να την κάνω την αφιέρωση, απολαμβάνοντας παράλληλα ένα μικρό διάλειμμα από το διάβασμα.

Χρόνια μας πολλά λοιπόν και, ακόμα και αν δεν καταφέρουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, τουλάχιστον ας του προσφέρουμε, μέσω του ιστολογείν, το κατιτίς μας.

Άργησα, πάω να συνεχίσω διάβασμα...

Πολλά φιλιά, bloggers (και μη)!!!

R.I.P. Ronnie James Dio

Από την παρέα μου είμαι ο λιγότερο κατατοπισμένος και ο πιο απομακρυσμένος από τη rock κουλτούρα. Παρόλα αυτά δεν μπορώ να ξεχάσω ότι μεγάλωσα ακούγοντας αυτό που λέμε σήμερα κλασσικό ροκ. Και επίσης είμαι ο μοναδικός που έχει blog. Οπότε πέφτει σε μένα το χρέος να πω δημόσια το ύστατο χαίρε στον μεγάλο Ronnie James Dio, τον οποίο ευτύχησα να δω μια φορά live.

Αντίο φίλε...

Ronnie James Dio : Vocals
Ritchie Blackmore : Guitar
Tony Carey : Keyboards
Jimmy Bain : Bass
Cozy Powell : Drums
& Munich Philharmonic Orchestra
=========================
Lyrics : Stargazer ( Blackmore-Dio )

High noon Oh I d sell my soul for water
Nine years worth Of breakin my back
There s no sun in the shadow of the wizard
See how he glides Why he s lighter than air
Oh I see his face Where is your star Is it far,
Is it far, is it far
When do we leave
I believe, yes, I believe
In the heat and the rain
With whips and chains
Just to see him fly
So many die
We built a tower of stone
With our flesh and bone
Just to see him fly
Don t know why
Now where do we go
Hot wind moving fast across the desert
We feel that our time has arrived
The world spins while we put his wing together
A tower of stone to take him straight to the sky
Oh I see his face
Where is your star
It is far, is it far, is it far
When do we leave,
yeah I believe, I believe
All eyes see the figure of the wizard
As he climbs to the top of the world
No sound as he falls instead of rising
Time standing still
Then there s blood on the sand
Oh I see his face
Where was your star
Was it far, was it far
When did we leave
We believe, we believe, we believe
In the heat and rain
With whips and chains
To see him fly
So many die
We built a tower of stone
With out flesh and bone
To see him fly
But why,
it don t rain With all our chains,
Did so many die
Just to see him fly
Look at my flesh and bone
Now look, look, look, look
Look at this tower of stone
I see a rainbow rising
Look there on the horizon
And I m coming home Coming home, I m coming home
Time is standing still
He gave me back my will
Oh, oh, oh, oh Going home
I m going home
My eyes are bleeding
And my heart is weeping
We still hope,
we still hope,
oh Take me back
He gave me back my will
Oh, oh, oh, oh Going home
I m going home
My eyes are bleeding
And my heart is weeping
We still hope, we still hope, oh

Ωχ, ένα χάος!

Είχα γράψει παλιότερα ένα κείμενο για το πόσο οι περισσότεροι Έλληνες, όχι μόνο δεν δυσανασχετούσαν με το θέμα χούντα, αλλά και πόσο, τελικά, τους λείπει. Βέβαια κανείς δεν τολμάει να το εκφράσει δημόσια (είμαστε και του politically correct), αλλά φαντάζομαι ότι όλοι μας έχουμε ακούσει, από διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό ατόμων, "Α, ρε ένας Παπαδόπουλος που σας (μας) χρειάζεται". Δεν θα επεκταθώ, το έχω αναλύσει αρκετά στο προαναφερθέν linkαριμένο κείμενο.

Εκείνο που είναι σήμερα  το θέμα μου, είναι παρούσα κοινωνικοπολιτική κατάσταση, οι σχολιαστές της και οι αναγνώστες τους. Με το σφίξιμο του ζωναριού λόγω του υπέρογκου χρέους της χώρας μας, λογικό είναι ο καθένας να ψάχνει την άκρη του νήματος. Λίγο πολύ λοιπόν, σε αυτή την αναζήτηση, τα αποτελέσματα είναι κοινά για πολλά κείμενα, μέσα από τις αναζητήσεις των αρθρογράφων. Και τα αποτελέσματα λίγο πολύ γνωστά και αναμενόμενα: Ότι είμαστε μπαταχτσήδες από τη φύση μας, ότι ξέραμε τι άχρηστους πολιτικούς ψηφίζαμε αλλά θέλαμε να διορίσουμε το παιδί μας, ότι σε ένα τέτοιο διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα αναγκάζεσαι να παρανομήσεις (η δικαιολογία για να νιώσουμε καλύτερα, την οποία δεν προτίθεμαι να κρίνω), ότι όντως ο δημόσιος τομέας είναι απαράδεκτα μεγάλος (παρά το ότι οι μισοί περιμένουν ένα διορισμό, ούτε και αυτό θα το κρίνω) και διάφορα άλλα πολύ σωστά και ορθά μελετημένα. Τα κείμενα περιμέναμε, δεν ξέραμε από μόνοι μας τα χάλια μας.

Παρατηρώ όμως ακόμα, ότι σε τέτοια κείμενα που επιδέχονται σχολίων, πολύ συχνά γίνεται ένας γόνιμος διάλογος, με ωραίες και καλογραμμένες τοποθετήσεις και όλα εν μέσω ενός πολύ καλού κλίματος, χωρίς -τις περισσότερες φορές- την παρέμβαση γνωστών trolls και flames. Όλοι κάνουν κριτική στη νοοτροπία μας, παραδέχονται τις λανθασμένες πολιτικές τους επιλογές, μέχρι και αυτοκριτική για τα δικά τους πεπραγμένα έχω δει.

Ένα πράγμα δεν έχω δει και μου κάνει τρομερή εντύπωση. Το να βγει κάποιος και να γράψει ένα σχόλιο τύπου "Αμάν πια με τη φάρα μας, τα είπαμε 100 φορές. Τι καταλαβαίνεις με το να το γράφεις συνέχεια; Αυτοί είμαστε και καλώς παθαίνουμε ό,τι παθαίνουμε". Την τελευταία πρόταση την έχω δει, τις δύο προηγούμενες δεν έχω δει.

Κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε ένα κείμενο που κάνει κριτική στον νεοελληνικό τρόπο ζωής, αντιδρούμε λες και ανακαλύπτουμε το σύμπαν. Σε κάθε νέο κείμενο που στηλιτεύει τη νοοτροπία μας, ξαναπέφτει ένα μηλαράκι στο κεφάλι μας και να μια καινούρια διατύπωση του νόμου της βαρύτητας -ολόιδια με τις προηγούμενες. Μπορεί να γράφουμε διάφορα για το ποιόν μας σε κάθε ευκαιρία, αλλά κάθε καινούρια ευκαιρία, είναι πάλι σαν τη πρώτη μας φορά.

Θα φέρω ένα παράδειγμα για να γίνει πιο κατανοητό αυτό που θέλω να πω. Πριν από λίγο καιρό, στο blog του κ. Σαραντάκου φιλοξενούνταν ένα κείμενο γραμμένο από τον πατέρα του, με τίτλο "Η εθνική μας αυταρέσκεια" και περιεχόμενο ανάλογο των επί του παρόντος αναφερθέντα. Ακολούθησε μια συζήτηση, πάνω κάτω σαν αυτές που περιέγραψα ότι συνήθως γίνονται σε τέτοια κείμενα και κάποια στιγμή πετάω ένα σχόλιο, ανάλογο του σημερινού μου προβληματισμού.

Το αντιγράφω ως έχει:
Αρ. σχ.: 20, aggelos-x-aggelos είπε
27 Απριλίου, 2010 στο 20:53 Το πιο περίεργο από όλα όμως είναι το εξής:
Παρότι όλοι τα λέμε και τα γράφουμε για τα στραβά μας, παρατηρώ ότι πάντα τα αντιμετωπίζουμε σαν πρωτόγνωρα. Λες και δεν το έχουμε πιστέψει ακόμα ότι αυτό είμαστε, λες και κάθε φορά μας κάνει εντύπωση, λες και στο βάθος πιστεύουμε ότι δεν είναι έτσι ή ότι δεν φαίνεται πια, αλλά κάθε φορά την πατάμε με τον επόμενο που θα καυτηριάσει τη συμπεριφορά μας.
Πόσα τέτοια κείμενα δεν έχουν γραφτεί στο παρελθόν και, πόσα περισσότερα, αυτές τις μέρες. Και όμως, ένα σχόλιο τύπου “Ωχ, πάλι τα ίδια θα λέμε” δεν έχω δει πουθενά.
Μήπως έχει δει κανένας άλλος; Οπουδήποτε; Και πως μεταφράζεται αυτό;

Περιμένω κάποια ώρα να δω αν θα ανταποκριθεί κανείς, τίποτα. Οπότε περίπου δυόμιση ώρες μετά ξαναγράφω:
Αρ. σχ. 29,aggelos-x-aggelos είπε
27 Απριλίου, 2010 στο 23:21 Το γεγονός επίσης ότι κανείς δεν ασχολήθηκε ούτε και με το σχόλιο της παρατήρησής μου, ενισχύει ακόμα περισσότερο την άποψη που διατυπώνει.
Θέμα για μελέτη…
Τώρα θα μου πεις, και με το δίκιο σου δηλαδή, δεν πας να το μελετήσεις και να μας αφήσεις ήσυχους, αλλά τέλος πάντων

Θεώρησα τον αυτοσαρκασμό ως μια πολύ καλή διαφυγή, καθώς δεν παύει να με κατατρώει η πιθανότητα του εντελώς άσχετου και α-νόητου λόγου. Δεν είμαι δα και κάνας λόγιος ή ακαδημαϊκός, πολλές φορές όμως με συλλαμβάνω να ασχολούμαι με θέματα τα οποία δεν είναι του επιπέδου μου. Κλείνοντας αυτή τη μικρή παρένθεση ανασφάλειας, δεν μπορώ παρά να απορώ με το πως γίνεται κάθε φορά που διαβάζουμε τέτοιο κείμενο, να αντιδρούμε σαν μόλις να ανακαλύψαμε το επερχόμενο χάος. Και πάντα τρομάζουμε. Και πάντα ξεχνάμε. Και πάντα επαναλαμβάνουμε τα ίδια πράγματα στο επόμενο κείμενο. Περιττό να αναφέρω ότι μέχρι τη στιγμή αυτή, απάντηση δεν έχω πάρει.

Την ίδια σκέψη με λίγο διαφορετική διατύπωση, έκανα και στο blog του κ. Τσούκα στο σημερινό του άρθρο, αλλά δεν περίμενα απάντηση, γιατί ήμουν πια σε θέση να το διατυπώσω ως ολοκληρωμένη σκέψη, στο δικό μου blog.

Αν προσπαθήσω να βγάλω ένα συμπέρασμα, μόνο το εξής μου φαίνεται λογικό. Ως βολεψάκηδες και χαραμοφάηδες που ήμασταν μια ζωή, μέσα μας ξέραμε ότι αυτό κάποτε θα τελείωνε, απλά παρακαλούσαμε να φτάσει για μας και τα παιδιά μας. Ποια Ελλάδα και ποιες συντάξεις, μετά τη δική μου; Εμού θανόντος, άντε γαμηθείτε! Όλοι μας είμαστε τέτοιοι. Και με το που βλέπουμε ένα κείμενο που μας περιγράφει και μας αναγνωρίζουμε, σπεύδουμε να το υπερασπιστούμε, αισθανόμενοι ότι τουλάχιστον λέμε την αλήθεια και μετά, μη έχοντας από αλλού να φάμε χωρίς να παράγουμε, το ξεχνάμε και, χώνοντας την κεφάλα μας στο χώμα, περιμένουμε το επόμενο κείμενο του Σιλωάμ, να εξαγνίσουμε και πάλι, με λίγα σχόλια, παρόν, παρελθόν και, κυρίως, μέλλον. Το τελευταίο είναι και το κλειδί νομίζω: Ακόμα δεν έχουμε πρόθεση να αλλάξουμε, ένα διάλειμμα κάνουμε.

Και για να μην αφήνω απορίες, η σύνδεση του παρόντος με του κειμένου μου παραθέτω στην αρχή είναι η εξής: Η χούντα, με αντάλλαγμα το να βγάλεις το σκασμό και το mind your own bussiness (τα οποία η πλειονότητα προσέφερε αφειδώς), έδωσε πολλά από αυτά για τα οποία γεννήθηκε ο Έλληνας. Φτηνά σπίτια, δουλειές, τάξη (πάνω από όλα), ομοιομορφία, εξουσία, θέσεις στο δημόσιο, γνωριμίες εφόσον ήσουν καλό παιδί, βόλεμα χωρίς ιδρώτα... Και, φυσικά, το δικαίωμα να είσαι υπερήφανος φωνάζοντας "Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια", την ώρα που ήξερες ότι, σε περίπτωση εμπλοκής θα έβρισκες χίλιους γιατρούς να σε βγάλουν Ι312, κατεβάζοντας χριστοπαναγίες νυχθημερόν και ξενοπηδώντας ασυστόλως.

Αυτοί είμαστε και, γράφοντας αυτές τις γραμμές, μόλις μου πέρασε μια φρικαλέα σκέψη από το μυαλό: Αν ερχόταν τώρα δέκα στρατιωτικοί και πέταγαν πέντε λαϊκισμούς τύπου "η χώρα διήρχετο μιαν κρίσην αναζητούσα διέξοδο από μακρού χρόνον εξ ενός πολιτικού αδιεξόδου" και διάφορα άλλα τέτοια φαιδρά, αλλά την επόμενη μέρα διορίσει τη μισή Ελλάδα στο δημόσιο, προβλέπω τουλάχιστον 14 χρόνια γύψο.

Τελικά δεν απορώ και τόσο. Πως να τα σηκώσεις όλα αυτά τα χάλια σου σαν άνθρωπος και να τα επεξεργαστείς; Και εγώ που το πήγα βαθύτερα, μήπως ένιωσα καλύτερα; Δεν καθόμουν να σχολιάζω απ' την αρχή το κάθε κείμενο, σαν να ξυπνούσα αμέριμνος και, μόλις να αντίκριζα το χάος.

"Ωχ, ένα χάος", είπε ο αναγνώστης για πολλοστή φορά, αλλά σίγουρος ότι ήταν η πρώτη και, αφού κατέθεσε τις απόψεις του περί του χάους, ξανάχωσε την κεφάλα του στην άμμο, περιμένοντας το επόμενο, πρώτο του, χάος... Και μάλιστα, απόλυτα πεπεισμένος ότι το φταίξιμο το δικό του, είναι το μικρότερο.

Ο Ρομπέν των κηδεμονευομένων

Κάντε κλικ να μεγαλώσει

Τώρα που πληροφορηθήκαμε από τον πρωθυπουργό της χώρας μας ότι είμαστε υπό κηδεμονία, δηλαδή ανάξιοι να χειριστούμε τα φράγκα που (δεν) βγάζουμε, είναι καιρός να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης, παράλληλα πάντα με τη δική μας ανοχή, μας οδήγησαν ένα βήμα πριν το δεύτερο "δυστυχώς επτωχεύσαμεν", το οποίο στο παρά πέντε το γλυτώσαμε.

Είναι καιρός λοιπόν για δράση. Αυτό το λένε όλοι, αλλά τι μπορεί να γίνει δεν μας λέει κανείς. Και αφού οι κυβερνήσεις απέτυχαν τι μας μένει; Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις. Μου ήρθε μια ιδέα, που και σε μας θα δώσει ψωμί να φάμε, και τη χώρα θα βγάλει από την κρίση.


Θα ιδρύσουμε την μη κυβερνητική οργάνωση "Ο Ρομπέν των κηδεμονευομένων". Αυτή η οργάνωση θα τυπώσει ένα χαρτονόμισμα, το ρομπένευρω, ή κηδεμονόευρω, ή δημητρόευρω (από το Δημήτρη Παπαμηχαήλ της φωτό), το οποίο θα συμφωνήσουμε να χρησιμοποιούμε μεταξύ μας, αντί του κανονικού ευρώ. Αυτό αρχικά, θα το διαθέσει η οργάνωση σε όλους όσους έχουν ανάγκη (άνεργους, απολυμένους κλπ), κάτι το οποίο δεν είναι παράνομο, γιατί ούτε πλαστογραφία είναι, ούτε χρειάζεται να έχεις απόθεμα σε χρυσό για να κόψεις νόμισμα -κάτι που δεν βολεύει και πολλούς να είναι γνωστό, αλλά είναι μια παγκόσμια συμφωνία, εδώ και πολλά χρόνια. Τώρα το ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα να κόψει νόμισμα είναι ένα άλλο θέμα και εδώ όντως υπάρχει μια παρανομία, αλλά προς το παρόν το ξεπερνάμε και βλέπουμε.

Το νόμισμα λοιπόν θα το χρησιμοποιούμε για τις μεταξύ μας συναλλαγές, σε μικρές ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες έτσι κι αλλιώς θα έκλειναν -τουλάχιστον ας πάρουν μια παράταση- και θα κρατάμε τα κανονικά μας ευρώ για να πληρώνουμε τους λογαριασμούς μας, τα δάνειά μας κλπ. Στο μεταξύ η κυβέρνηση θα εξακολουθεί να ψάχνει δάνεια, ενώ εμείς θα έχουμε προσωρινά λύσει το πρόβλημά μας.

Όταν το πάρουν χαμπάρι ότι εμείς τη βρήκαμε τη λύση μας, θα προσπαθήσουν να μας βάλουν φυλακή. Τότε όμως, εμείς που θα έχουμε φτιάξει την οργάνωση, θα τους προτείνουμε να δανειστούν από εμάς, με το μισό επιτόκιο από ότι δανείζονται από τους ξένους. Το αποτέλεσμα θα είναι να το δεχτούν, αφού ήδη το νόμισμα θα κυκλοφορεί μεταξύ μας, οπότε γιατί να μη μας πληρώνουν και αυτοί σε ρομπενόευρα. Έτσι θα γίνει ευρέως αποδεκτό σαν νόμισμα εσωτερικής κατανάλωσης και θα αρχίσουν να δίνουν και οι τράπεζες δάνεια σε ρομπενόευρα.

Το κράτος θα κρατάει τα δικά του κανονικά ευρώ, για να πληρώνει το χρέος του προς τα έξω. Στο μεταξύ θα συνεχίσουμε λειτουργούμε κανονικά, μόνο που θα χρησιμοποιούμε όλο και λιγότερο το ευρώ και όλο και περισσότερο το δικό μας. Παράλληλα, θα φροντίσουμε να αυξήσουμε τις εξαγωγές μας, αφού δεν θα μας στοιχίζει τίποτα πλέον το να παράγουμε δικά μας προϊόντα και να μαζεύουμε ευρώ. Όταν το χρέος μηδενίσει, ουσιαστικά θα κυκλοφορούν μόνο τα νέα μας νομίσματα. Τότε θα μετρήσουμε πόσα ευρώ έχουν απομείνει στην Ελλάδα και αναλόγως της διαφοράς με τα κυκλοφορούντα κηδεμονόευρα, θα κάνουμε μια υποτίμηση, και θα τα ξανααλλάξουμε σε ευρώ, αποσύροντάς τα για πάντα. Το αποτέλεσμα θα είναι να έχουν πληρώσει την κρίση όσοι έχουν πολλά λεφτά, γιατί μέχρι τότε θα τα έχουν αλλάξει όλα σε δημητρόευρα, οπότε ο καθένας θα πληρώσει πραγματικά με το μερίδιο που του αναλογεί.

Θα μου το γράψεις σε μια κασέτα;

Όσοι είναι κοντά στην ηλικία μου και οι λίγο μικρότεροι -για τους πιο παλιούς εννοείται- έχουν πει άπειρες φορές αυτή την ατάκα. Όποτε έβγαινε ένας καινούριος δίσκος των συγκροτημάτων ή των καλλιτεχνών που λατρεύαμε, προφανώς, δεν τρέχαμε όλοι μαζί να αγοράσουμε το άλμπουμ σε βινύλιο (αχ, βαχ, μαζί με πολλά μπουχού, κλαψ, σνιφ, αυτός ο έρωτας με το βινύλιο δεν θα γιατρευτεί ποτέ). Απλά ο πρώτος που το αγόραζε, άρχιζε να το γράφει σε κασέτες για τους κολλητούς οι οποίοι τις αντέγραφαν για άλλους και έτσι προχώραγε η μουσική μας διαπαιδαγώγηση -διαπαιδαγώγηση, μπα βαριά λέξη· ας προτείνει κάποιος μια καλύτερη γιατί είμαι και άυπνος.

Αλλά αυτό ήταν για την αρχή. Μέχρι να μαζέψουμε τα λεφτά να τον πάρουμε και εμείς. Ήταν δυνατόν να λείπει από τη δισκοθήκη μας; Ιεροσυλία.

Οπωσδήποτε δεν τους αγοράζαμε και όλους. Αλλά το γεγονός ήταν ένα: Όσοι είχαν αντιγραμμένες κασέτες, είναι και αντίστοιχη δισκοθήκη. Όσο περισσότερες ήταν οι κασέτες, τόσο πλουσιότερη ήταν και η δισκοθήκη του.

Έπειτα ήταν και το πρακτικό μέρος της υπόθεσης. Ακόμα και ο ίδιος ο πρώτος κάτοχος του βινυλίου, την πρώτη κασέτα την έγραφε για τον εαυτό του. Όταν θέλαμε να πάμε κάπου, όπως για παράδειγμα μια εκδρομή ή για μπάνιο, δεν μπορούσαμε να κουβαλάμε και το πικάπ μαζί. Ενώ το κασετόφωνο μαζί με τις κούτες με τις TDK χρωμίου (ξέρω, ένα δάκρυ κύλησε), ήταν μια χαρά λύση.

Εκείνη την εποχή, υπήρχαν ακόμα και αρκετά δισκάδικα που έκαναν αυτή τη δουλειά. Και όχι μόνο δισκάδικα, μέχρι και μαγαζιά με αποκλειστικό αντικείμενο την αντιγραφή πειρατικών κασετών υπήρχαν. "Ο δίσκος φίλε κάνει 1200 δρχ, αλλά άμα θέλεις, μου δίνεις δυο κατοστάρικα και ένα πενηντάρικο για την κασέτα και σου κάνω μια εγγραφή τζάμι." Και ήταν όντως τζάμι, γιατί και καλύτερα πικάπ είχαν και καλύτερα ντεκ απο μας.

Περνώντας τώρα στη δημιουργική πλευρά του θέματος αυτό το "θα μου το γράψεις σε μια κασέτα;" που λέει ο τίτλος, δεν ήταν λίγες οι φορές που έλειπαν δυο λέξεις. "Θα μου γράψεις μια κασέτα;" Οι επιλογές από ένα συγκρότημα ή από μπαλάντες ή από τις καλύτερες ροκιές, ήταν μια άκρως καλλιτεχνική υπόθεση, η οποία όπως ήταν φυσικό, είχε τους δικούς της αστέρες. Το να κάνεις τη λίστα με το ποια τραγούδια θα επιλέξεις και με ποια σειρά θα τα βάλεις για να φτιάξεις -με όλη την σημασία της λέξης φτιάχνω- μια κασέτα, απαιτούσε ταλέντο και, σίγουρα δεν ήταν δουλειά για τον καθένα. "Ο τάδε έχει γράψει τις καλύτερες κασέτες" ήταν άλλη μια πολύ διαδεδομένη ατάκα. Και οι κασέτες αυτές μετά έπαιρναν έναν τελείως αυτόνομο, δικό τους δρόμο, καθώς γίνονταν κάτι μοναδικό.

Ο "καλλιτέχνης" βέβαια που περιγράφεται παραπάνω, δεν ήταν απαραίτητο ότι θα ήταν καλός και στην εκτέλεση της δουλειάς. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ακούγαμε από τέτοιες κασέτες μια σειρά τραγουδιών που μας έστελναν ταξίδια ανεπανάληπτα, αλλά στο τέλος είχαμε τέτοια νεύρα με το χασάπη που έκοβε το φινάλε, δεν πετύχαινε ακριβώς την αρχή, έσερνε τη βελόνα πάνω στο δίσκο την ώρα της εγγραφής, δεν υπολόγιζε σωστά τη διάρκεια της κασέτας με αποτέλεσμα να έπρεπε να γυρίσεις πλευρά για να το ακούσεις ολόκληρο και διάφορα τέτοια σφαξίματα.

Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι η πειρατεία δεν ξεκίνησε με την εμφάνιση των mp3. Υπήρχε ανέκαθεν, αλλά για κάποιο λόγο, ξαφνικά άρχισε να ενοχλεί τις εταιρείες καθώς και άπαντες εμπλεκόμενους με τα πνευματικά δικαιώματα. Και όλοι μαζί να ξεχνούν πως εκείνοι που είναι οι πραγματικοί καταναλωτές των εμπορικών σκευασμάτων της μουσικής βιομηχανίας, είναι μόνο εκείνοι που κάνουν την περισσότερη πειρατεία. Γιατί αυτό που σου αρέσει, το θέλεις αυθεντικό και θες να ξέρεις αν σου αρέσει πριν δώσεις τα ωραία σου λεφτουδάκια.

Χρόνια πολλά blogάκι μου 4 + η ώρα της γης!

Αν ήσουν Ολυμπιακοί αγώνες, σήμερα θα είχες τελετή έναρξης...
Αν ήσουν κυβέρνηση, σήμερα θα έκανες εκλογές...
Αν ήσουν μουντιάλ, σήμερα θα έκανες την πρώτη σέντρα...
Αν ήσουν δήμαρχος, σήμερα θα ετοιμαζόσουν για δεύτερη θητεία...

Είσαι όμως απλά το blogάκι μου και σήμερα έχεις απλώς γενέθλια!

Ε, ναι λοιπόν, πέρασαν τέσσερα (4) χρόνια από εκείνη την ημέρα που αποφάσισα να σε δημιουργήσω και από τότε έχεις πάρει στα χέρια σου την ευθύνη της δημιουργίας νέων πραγμάτων και καταστάσεων. Και δε με χαλάει καθόλου, καλά το πας· προχώρα!

Σήμερα όμως συμπίπτει να είναι και η ημέρα της γης.


Οπότε σαν δώρο, αποφάσισα να σου φτιάξω μια ολοκαίνουρια σελίδα στο επίσημο site της WWF και να συμμετάσχουμε και οι δύο στον παγκόσμιο συντονισμό της μιας ώρας χωρίς φώτα. Για το λόγο αυτό, έφτιαξα και το ανάλογο δικό μου λογότυπο.



Σιγά μη μου αρκούσε το έτοιμο της WWF...

Οπότε λοιπόν και εσείς με τη σειρά σας αγαπητοί και ατελείωτοι αναγνώστες μου, δεν έχετε παρά να μου ευχηθείτε χρόνια πολλά, κάνοντας κλικ στην καινούρια μου σελίδα και δηλώνοντας τη συμμετοχή σας στην προσπάθεια, απλά γράφοντας το όνομα και το e-mail σας. Η σελίδα έχει φτιαχτεί την κατηγορία "Φορείς", στην οποία προηγείται αυτή τη στιγμή το ΙΚΕΑ. Για να δούμε, πόσοι θα γραφτούν από τη δική μου παρακίνηση...

Και του χρόνου να γιορτάσουμε την πενταετία!

Περί ελληνικής κρίσης (updated)

Ανακοινώθηκαν, λέει, σήμερα τα νέα μέτρα, για να γίνουμε καλά παιδιά και να σωθούμε από την καταστροφή. Δεν παρακολούθησα τηλεόραση, ούτε διάβασα εφημερίδες, απλά κάπου το πήρε το αυτί μου. Δε νομίζω ότι χρειάζεται άλλωστε. Πέρα από τις λεπτομέρειες, η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Το ΚΚΕ θα κάνει λόγο για αντιλαϊκή πολιτική, ο ΣΥΡΙΖΑ κάτι ανάλογο, η ΝΔ θα πει ότι δεν έπρεπε να κόψετε από εκεί αλλά από αλλού και από αύριο, το ΠΑΜΕ, η ΓΣΕΕ, η ΑΔΕΔΥ και οι λοιπές δημοκρατικές (θου Κύριε) δυνάμεις του τόπου, θα κατεβάσουν τον κόσμο στους δρόμους για απεργίες διαρκείας.

Είναι καιρός για κινητοποιήσεις; Σίγουρα ναι. Αλλά ας κάνουμε μια φορά κάτι λίγο διαφορετικό. Ας βάλουμε λίγο το μυαλό μας να δουλέψει. Αφού μας λείπουν λεφτά, κάποιοι τα πήραν, έτσι δεν είναι; Γιατί κανείς, μα κανείς, δεν ενδιαφέρεται για το ποιοι είναι αυτοί; Πέρα από κάποιες αόριστες αναφορές στο κεφάλαιο και τους πλούσιους, που πρέπει να πληρώσουν αντί για μας, όλοι αποπροσανατολίζουν τον κόσμο με αηδίες. Δεν αντέχω άλλο αυτή την ανοχή στα πάντα. Η κυβέρνηση έχει πάρει το ύφος "ότι έγινε έγινε, πάμε μπροστά" και όλες οι αμαρτίες του παρελθόντος συγχωρούνται.

Αν πρέπει να ξεσηκωθούμε για κάτι, αυτό δεν είναι το τι θα βγάλουμε από την τσέπη μας. Πρέπει να απαιτήσουμε, έστω και από την ΕΕ, επιτήρηση και τακτοποίηση. Όσοι κλέβανε εξακολουθούν και κλέβουν. Οι άχρηστοι φορείς, που λειτουργούν μόνο για να παίρνουν κάποιοι μισθό, δεν αγγίζονται. Τα πρόστιμα που πληρώνουμε για τις διάφορες ακαταστασίες μας, με εκατομμύρια ευρώ την ημέρα (π.χ. παράνομες χωματερές), δεν μας νοιάζουν καθόλου. Η εκκλησία παραμένει αφορολόγητη. Το πρόγραμμα εξοπλισμών παραμένει αλώβητο. Και αυτά είναι όσα μου έρχονται πρόχειρα στο μυαλό.

Δεν γράφω ήρεμος, ώστε να προσπαθήσω να κάνω το άρθρο όμορφο και ποιοτικό. Γράφω θυμωμένος. Πολύ θυμωμένος. Δεν την αντέχω άλλο αυτή τη χώρα και τους κατοίκους της. Πρέπει να γίνει κάτι για να ελεγχθούν αυτά που ανέφερα παραπάνω, καθώς και πολλά ακόμα, και πρέπει να γίνει τώρα. Πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε πρόβατα του κάθε επαγγελματία απεργού και να φωνάξουμε για τα πραγματικά μας προβλήματα.

Σαν πρώτη κίνηση ας υπογράψουμε για τη φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Προσωπικά θα εισηγούμουν μέχρι και τη δήμευση, αλλά ας αρχίσουμε από κάπου. Και κάποια στιγμή, ας αρχίσουμε να ασχολούμαστε λίγο με τις παραλείψεις και τις παρανομίες της κάθε κυβέρνησης. Αντί να πληρώσουμε, ας κάνουμε λίγη δουλειά. Ας συμμαζευτούμε λίγο επιτέλους, αηδία έχουμε καταντήσει...

(Update 21:39)

Το έγραψα ως σχόλιο, αλλά, μετά και από το άρθρο του doctor, νομίζω ότι πρέπει να το ενσωματώσω στο κύριο άρθρο

Το σημερινό αλλά και το χθεσινό άρθρο του Πάσχου Μανδραβέλη, εξηγούν σε μεγάλο βαθμό αυτά που λέω.

Βιβλία

Ζώντας σε ένα αρκετά ηλεκτρονικοποιημένο κόσμο, με σχεδόν το σύνολο των εφημερίδων να έχουν την ύλη τους, εκτός από έντυπη, παράλληλα και ψηφιακή, με τα blogs και τα λοιπά κοινωνικά δίκτυα, κάποιες φορές να προπορεύονται σε ενημέρωση των παραδοσιακών μέσων, η έντυπη πληροφόρηση, χάνει σταθερά έδαφος. Η κοινωνία της πληροφορίας είναι πολύ βιαστική για να περιμένει συγγραφή, διόρθωση, σελιδοποίηση, εκτύπωση κλπ. Ιδιαίτερα δε, όταν μιλάμε για e-books, όπου εκεί τα πράγματα κάνουν το μέλλον του χαρτιού ακόμα πιο ζοφερό.

Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι το βιβλίο θα εξαφανιστεί ποτέ. Ίσως -και μάλλον θα έπρεπε- εκείνο που θα εξαφανιστεί να είναι οι εγκυκλοπαίδειες και κάποια τέτοιου τύπου πολύτομα έργα, για τρεις λόγους: Τεράστια κατανάλωση χαρτιού για πληροφορίες που κανείς δεν θα διαβάσει ποτέ, ευκολότερη προσπέλαση λόγω του υπερκειμένου και τέλος κατοχή όσων πραγματικά χρειαζόμαστε.

Όσο για τον χάρτινο φίλο μας, τον χιλιοδιαβασμένο, πολυδανεισμένο, ζωγραφισμένο, υπογραμμισμένο, crossαρισμένο, με τις σημειώσεις του, τις αφιερώσεις του, τους σελιδοδείκτες του και τις τσακισμένες σελίδες του, δεν νομίζω ότι θα μπορέσουμε να κάνουμε ποτέ μακριά του. Καλή η εύκολα προσβάσιμη πληροφορία, αλλά θα περάσουν πολλές γενιές ακόμα που θα διαβάσουν τον Βερν σε χαρτί.

Πέρα όμως από όλες αυτές τις υποθέσεις υπάρχει ένα παρόν το οποίο, μέσω της ψηφιακής διαδικασίας, δίνει στο βιβλίο ένα φοβερό πλεονέκτημα. Σχεδόν όλα τα βιβλιοπωλεία πια, έχουν και ηλεκτρονικό κατάστημα, με φοβερές επιλογές αναζήτησης και παράδοση στο σπίτι. Ο λόγος όμως που γράφω το άρθρο είναι γιατί σήμερα ανακάλυψα ένα λίγο διαφορετικό ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο. Το Σπάνια Βιβλία κάνει αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος του, αναλαμβάνει, δηλαδή, μετά από μία δωρεάν εγγραφή, να αναζητήσει για τον αιτούντα το σπάνιο ή εξαντλημένο βιβλίο.

Δεν ξέρω πως σας φάνηκε, αλλά εγώ πολύ συγκινήθηκα...

Καλές Απόζεστες (updated)

Update 12/2/2010, 16:20: Go to the end of the text

Από το προηγούμενο post μέχρι σήμερα, συνέβησαν τα εξής: Μερικές μέρες συνοδός σε νοσοκομείο, ευτυχώς με ευχάριστα αποτελέσματα, δύο ταξίδια στα Γιάννενα για τον προηγούμενο λόγο, δύο εργασίες για το πανεπιστήμιο, μερικές αγχωτικές καταστάσεις που ζητούσαν άμεσα λύση, μερικά εξωblogικά κείμενα -επίκειται σύντομα έκπληξη, αν όλα πάνε καλά- που δεν είδαν δημόσιο φώς, πολύ κούραση και, μετά από όλα αυτά, καμιά 20αριά ώρες ύπνο, με διαλείμματα μόνο για κατούρημα, για να ισιώσω.

Οπότε, η αναμονή στην οποία προέτρεπε ο προηγούμενος τίτλος λαμβάνει τέλος άδοξο, αφού μου έφυγε η όρεξη, ξέχασα τι ήθελα να γράψω και είχα και μία σχετική παρότρυνση από την καλή μου φίλη, συμφοιτήτρια και συνοδοιπόρο Βίκυ. Βέβαια η ζωή είναι μία συνεχής αναμονή για κάτι, οπότε σε πολλούς τομείς αναμένουμε νεότερα και εξελίξεις σοβαρές. Και το καλό που τους θέλω είναι αυτή τη φορά να έρθουν όπως τις θέλω, για να μη τις πάρει και τις σηκώσει. Μόνο ο Δον Κιχώτης θα κυνηγάει ανεμόμυλους; Θα κυνηγάω και εγώ εξελίξεις και σε περίπτωση που τις πιάσω και δεν έχουν πάει όπως τις θέλω, θα δουν τι έχουν να πάθουν. Αμέ, ναι!

Ας καρναβαλιστούμε λοιπόν ήσυχοι για λίγο, προσπαθώντας να ξορκίσουμε το πολύ κρύο με το λογοπαίγνιο για τις Απόκριες, οι οποίες έπεσαν και αυτές θύματα της γλωσσικής μου σχιζογκάζιας -και ουχί σχιζοφρένιας- και έγιναν Απόζεστες.

Μήπως να γράψω και ένα ποίημα; Για να δούμε...

Απόγευμα δεν είναι, κουρνιάσαν τα πουλάκια
μα είναι πια χαράματα, λαλούν τα κοκοράκια
και αφού είμαι ακόμα ζωντανός, πεινάνε τα κοράκια
λέω να μαζέψω κουτσουλιές, απ' τα περιστεράκια.

Φτάνει. Δεν μου βγαίνει άλλο. Άμα είναι να πάρω το Νόμπελ, το παίρνω κι έτσι. Αλλά που να καταλάβουν και αυτοί τα βαθιά νοήματα, που κρύβονται πίσω από αυτούς τους, φαινομενικά αθώους, όμως βαρέως πολιτικούς στίχους.

Σας φιλώ βιδωτά, στριφογυριστά, κόντρα παξιμαδωτά και εύχομαι να επιστρέψω με πολύ ευχάριστα νέα, που ίσως εγκαινιάσουν μια καινούρια περίοδο για τούτο εδώ το ιστολόγιο...

Update 12/2/2010, 16:20:

Επειδή σήμερα ξεκινάνε οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες στον Καναδά, όπως πληροφορήθηκα με το που ξύπνησα από το Google, ανεβάζω και ένα βιντεάκι που μου έστειλε η προαναφερθείσα καλή μου φίλη, για να θυμάστε ότι κάποια πράγματα είναι μόνο για επαγγελματίες και δεν πρέπει να τα δοκιμάζουμε από μόνοι μας.

Εν αναμονή

Τον τελευταίο καιρό, παρακολουθώ το "σήριαλ" που παίζεται με το βιβλίο της κας Δραγώνα και τις παραποιήσεις συγκεκριμένων σημείων που δημοσιεύτηκαν, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από διάφορες πολιτικές πλευρές. Αναπόφευκτα, οι αντιδράσεις του Μίκη Θεοδωράκη και οι πέριξ αυτών συζητήσεις, είναι οι πιο κερδισμένες σε μερίδιο ενασχόλησης. Και αυτό διότι, αφενός είναι διαμετρικά αντίθετες με τις, μέχρι τώρα, γνωστές πολιτικές του πεποιθήσεις, σε σημείο να φτάνουν να ταυτίζονται πλήρως με τη αντίπερα όχθη και, αφετέρου, επειδή, παρά την πλήρη αποσαφήνιση των περί ων ο λόγος εδαφίων και την αποδεδειγμένη χάλκευσή τους, εκείνος συνεχίζει ακάθεκτος την ίδια και απαράλλαχτη πολεμική εναντίων της.

Ξεκίνησα λοιπόν να γράφω και εγώ ένα post, με αφορμή αυτό το θέμα και με πρόθεση να καταδείξω κάτι που εδώ και πολλά χρόνια πιστεύω ακράδαντα: Ότι οι έννοιες δεξιός, αριστερός και λοιπά, είναι εδώ και χρόνια απολύτως κενές περιεχομένου, νεκρές σε προχωρημένη αποσύνθεση, αλλά εμείς συνεχίζουμε, από τον πρώτο έως τον τελευταίο πολίτη σχεδόν όλων των κρατών, να περιφέρουμε τα εναπομείναντα λείψανά τους· έτυχε όμως, κατά διαβολική σύμπτωση εξαιρετικής σπανιότητας, να έχω ανοιχτή την τηλεόραση. Πήρε λοιπόν το αυτί μου κάτι, που έκανε το μάτι μου να αλλάξει θέση, το οποίο με τη σειρά του απαγόρευσε στον εγκέφαλό μου να συνεχίσει τις εντολές, που μέχρι εκείνη τη στιγμή έκαναν τα δάχτυλά μου να γράφουν το κείμενο. Αφού το δάχτυλό μου έξυσε το αυτί μου για να κλείσει ο κύκλος, ενημερώθηκα για επικείμενο γεγονός, ήσσονος σημασίας υπό άλλες συνθήκες· δεδομένης της καταστάσεως όμως, αποφάσισα να αναβάλω το κείμενο για μερικές μέρες.

Το εν λόγω γεγονός, είναι ότι την Τρίτη ο Λαζόπουλος θα έχει Αλ Τσαντίρι. Υπό κανονικές συνθήκες, θα μου ήταν παντελώς αδιάφορο. Όμως ο Μίκης, μέσα σε ένα ντελίριο, λίαν επιεικώς, φαιδρών δηλώσεων επί του θέματος, έχει αναφέρει και κάτι για φίμωσή του ή αποκλεισμό του ή κάπως έτσι τέλος πάντων, από τα ΜΜΕ. Από την άλλη, ο Λάκης έχει καταφέρει ένα μοναδικό στα χρονικά επίτευγμα· να παραδίδει αντιρατσιστικά μαθήματα, διαβάζοντας, παράλληλα, κάθε λογής εθνικιστικά παραληρήματα και ιδιαίτερα του Μίκη. Σκέφτηκα λοιπόν να δω πρώτα κατά πόσο θα ασχοληθεί και αυτή τη φορά μαζί του και να σιγουρευτώ αν έχει 99% ή 100% άδικο, οπότε να το ολοκληρώσω και να το δημοσιεύσω μετά.

Υ.Γ. 1 Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι θα είμαι μέσα στο χρόνο για 2 εργασίες που έχω να παραδώσω μέσα στις 2 επόμενες εβδομάδες για το Πανεπιστήμιο.

Υ.Γ. 2 Δεν βάζω κανένα link, γιατί έχω διαβάσει τόσα αξιόλογα πράγματα, που σίγουρα θα αδικούσα όσους θα ξέχναγα, καθώς και γιατί το internet βρίθει αποτελεσμάτων με πολύ απλά googlίσματα.

Υ.Γ. 3 Ζητώ συγνώμη για τα σχόλια που δεν έχω απαντήσει σε προηγούμενα posts. Ελπίζω να το έχω κάνει μέχρι αύριο το βράδυ.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ’09, ΜΕΡΟΣ 2ο

Πριν κάνα δίμηνο είχα δει μία παράσταση η οποία, από ό,τι είδα στο Αθηνόραμα, έχει κατέβει πλέον. Παρόλα αυτά τότε είχα γράψει μια παρουσίαση, από την πλευρά του θεατή πάντα, αφού δεν είμαι ούτε κριτικός θεάτρου ούτε θεατρολόγος και είπα να την ανεβάσω.

Η ομάδα epta παρουσιάζει στο θέατρο "ΑΡΤΙ" την παράσταση "ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ’09, ΜΕΡΟΣ 2^ο", μια παράσταση που πραγματεύεται τους θεούς –με την ευρύτερη έννοια του όρου- του σήμερα και τους γενικότερους προβληματισμούς πάνω στο θέμα της πίστης.

Πρόκειται για μία παράσταση σύγχρονου θεάτρου, βασισμένη στο devise theater και τον αυτοσχεδιασμό. Πιο συγκεκριμένα, αυτό που παρακολουθεί ο θεατής είναι μια σειρά σχεδόν χορογραφημένων κινήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην κυκλική επανάληψη των σημείων στα οποία οι καλλιτέχνες θέλουν να δοθεί έμφαση, μέσα σε ένα λιτό έως μηδαμινό σκηνικό. Συγκεκριμένοι διάλογοι ουσιαστικά δεν υπάρχουν. Οι όποιες συζητήσεις, συμβαίνουν ενώ ο καθένας επαναλαμβάνει για κάποιες φορές ένα μίνι μονόλογο, στον οποίον ο άλλος περιπλέκει σαν απάντηση τα δικά του λόγια, βγάζοντας ουσιαστικά, τρία διαφορετικά αποτελέσματα.

Ο συγχρωτισμός του θεατή με το έργο, στην πραγματικότητα ξεκινάει πριν αρχίσει η παράσταση. Καθώς τα φώτα είναι ακόμα αναμμένα και ο κόσμος περιφέρεται μεταξύ της εισόδου, του φουαγιέ και των θέσεων, ακούγεται μία μουσική σαν κάποιος να παίζει με τους σταθμούς ενός ραδιοφώνου, που όμως καθόλου τυχαία δεν είναι. Έχουν γίνει επιλογές από βαριά λαϊκά και κλασσικό ροκ, μέχρι ομιλίες και εκκλησιαστικές λειτουργίες. Είναι δε τόσο πετυχημένο ως ραδιοφωνικό ζάπινγκ, που αν δεν υπήρχε η επανάληψη κάποια στιγμή, θα μπορούσε κανείς να πιστέψει ότι πραγματικά κάποιος παίζει με το ραδιόφωνο, χωρίς, όχι απλά να μην βρίσκει αυτό που θέλει να ακούσει, αλλά να μην θέλει να ακούσει κάτι. Απλά παίζει νευρικά με την συνεχή εναλλαγή των σταθμών, δημιουργώντας μια ελαφρώς χαοτική αίσθηση.

Με αυτή την αίσθηση να κυριαρχεί, τα φώτα σβήνουν και η παράσταση αρχίζει, μαζί με τις διαφορετικές σκέψεις που αρχίζουν να περνούν από το μυαλό του καθένα. Μπροστά από τα μάτια μας αλλά, κυρίως, μπροστά από τον καθρέφτη της ψυχής μας πέρασαν οι θεοί, οι θρησκείες, οι ενοχές, τα λάθη, η καθημερινότητα σε σχέση με όλα αυτά, το επέκεινα. Η θρησκευτικότητα, που σε όλες τις στιγμές της ιστορίας και της προϊστορίας ανέπτυσσε ο άνθρωπος ψάχνοντας να βρει απαντήσεις κυρίως στο "από πού ήρθα" και στο "τι υπάρχει μετά", αλλά και γενικότερα να εξηγήσει πράγματα που του ήταν ακατανόητα δημιούργησαν τους κατά περιόδους θεούς. Περνώντας από θεοποιήσεις νεκρών, ουρανίων σωμάτων και φυσικών φαινομένων αρχικά και από τις σύγχρονες θρησκείες των σταυροφοριών, της ιεράς εξέτασης και των ιερών πολέμων στη συνέχεια, φτάσαμε σε ένα μπερδεμένο 2009, όπου ίσως να πιστεύουμε πια ότι δεν υπάρχει θεός, ίσως όμως και να τον χρειαζόμαστε πιο πολύ από ποτέ.

Η θρησκευτικότητα δεν είναι μόνο η λύση για την εξήγηση ακατάληπτων για τον ανθρώπινο νου φαινομένων. Είναι και η ελπίδα για έξωθεν βοήθεια, για μας αλλά και για όσους θα θέλαμε να βοηθήσουμε. Στον τοίχο στο πίσω μέρος του σκηνικού είναι κολλημένα χαρτιά με διάφορες εκφράσεις και φωτογραφίες, τα οποία οι ηθοποιοί ξεκρεμάνε ένα ένα και μας τα δείχνουν, πετώντας στη συνέχεια κάτω και δημιουργώντας έτσι μια αίσθηση αυξανόμενου χάους. Πιστεύεις, τι πιστεύεις, σε τι πιστεύεις, βοήθεια, αγαπάτε αλλήλους, φωτογραφίες παιδιών του τρίτου κόσμου και θυμάτων πολέμου, ποιος είμαι, σ’ αγαπώ, είμαι ελεύθερος, φοβάμαι… Μου είναι αδύνατον να θυμηθώ τι από όλα τα παραπάνω ήταν γραμμένο και τι περνούσε τη στιγμή που έβλεπα από το μυαλό μου. Μέσα στο χαμό που είχε δημιουργηθεί από τα χαρτιά ήρθαν να προστεθούν και μερικά ψεύτικα γαρίφαλα, κάποια από τα οποία κατέληξαν στα χέρια μας από μία βόλτα μιας ηθοποιού στο κοινό.

Είναι ο Θεός θεός; Και ποιος θεός; Χριστός, Μωάμεθ ή Βούδας; Είναι ο Έλβις θεός; Έλβις, Michael Jackson ή Καζαντζίδης; Μπορώ να πιστεύω χωρίς να είμαι πιστός; Όλα αυτά και, ίσως πολλά περισσότερα, ήταν η προβληματική που προσπάθησε να προσεγγίσει το έργο. Το έβλεπες στα πρόσωπα των θεατών την ώρα που έβγαιναν από το μικρό θεατράκι της οδού Ηπείρου, με το ακόμα μικρότερο και χωρίς προσωπικό φουαγιέ, όπου έπαιρνες μόνος σου και δωρεάν ό,τι ήθελες. Το κάθε πρόσωπο είχε διαφορετική όψη, δείγμα του ότι ο καθένας "είδε" μια άλλη παράσταση, μέσα από την αποδόμηση της ομάδας epta για τους προσωπικούς σωτήρες που ψάχνει ο καθένας μας.

Για πείτε μου τώρα...

... αγαπητοί και, όπως πάντα, ατελείωτοι αναγνώστες μου, πολύ πολύ σοβαρά όμως. Τι αξίζει περισσότερο και τι θα θυσιάζατε για το άλλο; Την Ηθική ή την Ευτυχία; Και προσέξτε: Χωρίς να θίγεται σοβαρά η Ηθική, σε περίπτωση που η απάντηση είναι η Ευτυχία και, αντίστοιχα, χωρίς να θίγεται σοβαρά η Ευτυχία, σε περίπτωση που η απάντηση είναι η Ηθική. Μιλάμε για ελάχιστες απώλειες σε κάθε περίπτωση· το θέμα όμως είναι καθαρά προτεραιοτήτων και Αρχών -αυτές τις άτιμες οι αρχές, που μας βασανίζουν, αλλά και που, ίσως, καθώς για μένα είναι ακόμα υπό έρευνα, μας κρατάνε "καλούς καγαθούς" ανθρώπους. Και, ειλικρινά, δεν ξέρω αν έτσι το κάνω πιο απλό ή πιο δύσκολο· πάντως, σε κάθε περίπτωση, το θέμα είναι οι Αρχές. Αν θες, πες μου και για σοβαρά εκατέρωθεν θιγόμενες περιπτώσεις και τις εκεί επιλογές σου, σε σχέση με το θύμα -την ηθική ή την ευτυχία. Αλλά πραγματικά ρε πούστη μου, τι βάζεις μπροστά; Γράψε μου έτσι χύμα και τσουβαλάτα, χωρίς πολλές πολλές φιοριτούρες. Και με μια υποτυπώδη ανάλυση, σε 2-3 γραμμές ή έστω μια πρόταση· ακόμα και μια δυο λέξεις· ή τίποτα, απλά ψηφοφορία, ένα μονολεκτικό poll.

Βέβαια οι μακροσκελείς και αναλυτικές επεξηγήσεις, είναι περισσότερο από καλοδεχούμενες. Είναι, για μένα, σαν δώρο, παρότι είναι σπάνιες· αλλά δεν είναι υποχρεωτικές. Αντίθετα με τους περισσότερους, ο μακροπερίοδος και υπεραναλυτικός λόγος, τα σεντόνια να πούμε, ποτέ δεν με ενόχλησαν. Θα το έχετε παρατηρήσει, άλλωστε και από τα γραπτά μου.

Αντίο Claude Lévi-Strauss

Στις 30 Οκτωβρίου του 2009, ύστερα από πάρα πολλά ταξίδια σε όλο τον κόσμο, ξεκίνησε για το τελευταίο του ταξίδι, πλήρης ημερών, ο μεγάλος εθνολόγος και πατέρας της σύγχρονης ανθρωπολογίας Claude Lévi-Strauss.

Τον Κλοντ Λεβί-Στρος, τον γνώρισα πριν περίπου ένα χρόνο, όταν ανέλαβα να κάνω μια παρουσίαση στο πανεπιστήμιο για το βιβλίο του "Φυλή και Ιστορία", στα πλαίσια της θεματικής ενότητας "Εισαγωγή στον Ελληνικό Πολιτισμό" και, πρέπει να ομολογήσω, πως από τότε που το διάβασα, άλλαξε όλος ο τρόπος σκέψης μου. Ή -πιο σωστά- μπήκαν σε μία τάξη όλα αυτά που σκεφτόμουν για χρόνια και, άλλα ήταν μπερδεμένα, άλλα με ερωτηματικό. Σε αυτές τις λίγες σελίδες εξετάζει το γιατί επικράτησε ο δυτικός πολιτισμός έναντι των άλλων και εξηγεί, με έναν μοναδικό τρόπο, την έννοια της βαρβαρότητας.

Σαν ένα αντίο αλλά και σαν φόρο τιμής στον άνθρωπο που πιθανότατα, αν δεν υπήρχε, δεν θα υπήρχε και η επιστήμη που σπουδάζω σήμερα, θα ανεβάσω αυτή την παρουσίαση που είχα κάνει τότε. Πριν από αυτό όμως δεν μπορώ να μην αναφέρω δύο γεγονότα που συνδέονται με αυτήν.

Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση, θεώρησα σωστό να γράψω μερικά βιογραφικά στοιχεία για τον συγγραφέα. Ο Κλοντ Λεβί-Στρος γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου του 1908. Έψαχνα λοιπόν αρκετές ώρες για να βρω ημερομηνία θανάτου, έχοντας σίγουρο πως είχε πεθάνει, αφού ήταν ήδη Νοέμβριος του 2008. Μετά από πολύ ψάξιμο εγκατέλειψα την προσπάθεια, θεωρώντας όμως την παρουσίαση ελλιπή. Η τύχη μου όμως μου χαμογέλασε. Μερικές μέρες αργότερα και, ευτυχώς, πριν την παρουσιάσω, πέφτω πάνω σε μία εφημερίδα που έγραφε για το καινούριο του βιβλίο, ένα φωτογραφικό λεύκωμα, το οποίο έβγαινε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τον 100 χρόνων του. Χωρίς να γράψω τίποτα παραπάνω, η παρουσίαση είχε ολοκληρωθεί.

Το δεύτερο που θέλω να αναφέρω είναι λίγο ψωνέ όπως και να το κάνουμε, αλλά δεν κρατιέμαι και θα το πω. Η καθηγήτριά μας, η κυρία Κατερίνα Αλεξοπούλου, κάθε χρόνο δίνει κάποια βιβλία στους φοιτητές της, εθελοντικά, για να κάνουν παρουσίαση. Αφού τελείωσα την ανάγνωση της δικιάς μου, μου είπε ότι αυτό το βιβλίο δεν πρόκειται να το ξαναδώσει για παρουσίαση, και στις επόμενες χρονιές θα δίνει τη δικιά μου απευθείας, γιατί δεν πιστεύει ότι μπορεί να γίνει καλύτερη παρουσίαση για αυτό το βιβλίο. Ε, θα έσκαγα αν δε το 'λεγα. Τώρα μπορείτε να τη διαβάσετε, αφού σας διευκρινίσω ότι, εκτός από την πρώτη παράγραφο, ό,τι άλλο είναι γραμμένο με πλάγια γράμματα, είναι αυτούσια μεταφορά από το βιβλίο.

ΦΥΛΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ



ΤΟΥ
CLAUDE LÉVI-STRAUSS




ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ UNESCO, 1952
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΝΩΣΗ, 1991 ΚΑΙ 1995
ΣΕ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ


ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
aggelos-x-aggelos

Γενικά: Ο CLAUDE LÉVI-STRAUSS στο έργο του "Φυλή και Ιστορία", δίνει επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις σε ερωτήματα όπως «Υπάρχει ένας παγκόσμιος πολιτισμός;», «Ποια είναι η συνεισφορά των επιμέρους πολιτισμών στη διαμόρφωσή του;», «Καθορίζονται αυτές οι συνεισφορές από φυλετικούς παράγοντες;» και «Ποιος είναι ο ρόλος του δυτικού πολιτισμού και γιατί επικράτησε η τεχνική του σε ολόκληρο τον πλανήτη». Όλα αυτά μέσα από πνεύμα κατανόησης, ανοχής και ανθρωπισμού και ξεπερνώντας ρατσιστικές αντιλήψεις.

Ξεκινώντας το βιβλίο του, παραδέχεται ότι ακόμα και ο Gobineau, ο οποίος αναγορεύτηκε από τους ιστορικούς σε πατέρας των ρατσιστικών θεωριών, δεν αντιλαμβανόταν τις ανθρώπινες φυλές ως άνισες αλλά ως διαφορετικές. Άρα, οι όποιες διαφορές, δεν οφείλονται σε ανατομικούς παράγοντες, αλλά σε κοινωνικούς ιστορικούς και γεωγραφικούς. Σε αυτό το σημείο όμως θέτει το ερώτημα του γιατί τελικά επικράτησε ο πολιτισμός των λευκών σε σχέση με τους έγχρωμους λαούς, αν δεν υπάρχουν έμφυτες φυλετικές ικανότητες.

Σε μια προσπάθεια καταγραφής των πολιτισμικών διαφορών αντιλαμβανόμαστε ότι οι πολιτισμοί δεν διαφέρουν μεταξύ τους ούτε κατά τον ίδιο τρόπο, ούτε στο ίδιο επίπεδο και, σίγουρα δεν θα μάθουμε ποτέ για εξαφανισμένους πολιτισμούς που δεν άφησαν κάτι γραπτό. Άρα η ποικιλομορφία τους είναι σίγουρα πιο μεγάλη από όσο μπορούμε να καταλάβουμε. Μέσα από διάφορα παραδείγματα για τις περιπτώσεις που μπορούμε να εξετάσουμε, προκύπτει το συμπέρασμα ότι οι διαφορές είναι συνδεδεμένες με την γεωγραφική θέση των κατοίκων αλλά, κυρίως, με τις σχέσεις μεταξύ των κοινωνιών, παρά με την απομόνωσή τους.

Στη συνέχεια διαπιστώνει ότι η διαφορετικότητα των φυλών, σπάνια παρουσιάστηκε στους ανθρώπους ως ένα φυσικό φαινόμενο αλλά ως τερατούργημα ή σκάνδαλο. Βάρβαροι ή άγριοι είναι οι λέξεις που χρησιμοποιούσαν πάντα οι άνθρωποι, αρνούμενοι να δεχτούν την πολιτισμική ποικιλομορφία και αποδίδοντας τις όποιες διαφορές στη φύση. Αυτό είναι και το χαρακτηριστικό των αγρίων: το να χαρακτηρίζουν άγριους όσους επιλέγουν ως τέτοιους. Βάρβαρος είναι κατ’ αρχάς όποιος πιστεύει στη βαρβαρότητα, μας λέει και συνεχίζει λέγοντάς μας για τον ψευδοεξελικτισμό, την απόπειρα δηλαδή της κατάργησης της ποικιλομορφίας και της εξάλειψης δυσάρεστων διαφορών, μέσω πάμπολλων θεωριών.

Εξετάζοντας κάποιους αρχαίους πολιτισμούς και συγκρίνοντας τους με κάποιους νεότερους, μέσα από παραδείγματα όπως η χρήση του λίθου, της ζωγραφικής ή του μετάλλου, μας δείχνει ότι όλοι οι λαοί ακολούθησαν μια κοινή πορεία με διαφορετική όμως ταχύτητα. Γνωρίζοντας όμως ότι υπάρχουν ευρήματα των οποίων τη χρήση δεν έχουμε ακόμα κατανοήσει, υποπίπτουμε στο λάθος του να παίρνουμε το μέρος της γνώσης μας ως το όλον της και να σχηματίζουμε λάθος άποψη. Όμως, το ότι δεν θα μάθουμε ποτέ την ιστορία ενός λαού δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε ή ότι ήταν στάσιμη. Και καταλήγει: "Δεν υπάρχουν νήπιοι λαοί· όλοι είναι ενήλικοι ακόμα και αυτοί που δεν έγραψαν το ημερολόγιο της παιδικής και εφηβικής τους ηλικίας".

Στη συνέχεια, ασχολούμενος με τους λαούς των οποίων την ιστορία δεν γνωρίζουμε πλήρως, μας εξηγεί ότι, παρά το αναμφίβολα μεγάλο μέγεθος των επιτευγμάτων τους, δεν είναι εύκολο να τα κατατάξουμε σε μία κανονική και συνεχή σειρά, καθώς η πρόοδος δεν είναι ούτε απαραίτητη ούτε συνεχής. Προχωρεί με αιφνίδιες μεταβολές και η πορεία των αλμάτων της μόνο πορεία προς τα εμπρός δεν είναι. Την παρομοιάζει δε, με την κίνηση του αλόγου στο σκάκι. Πολλές κινήσεις, αλλά πάντα προς διαφορετική κατεύθυνση. Και όλοι οι πολιτισμοί έκαναν σωρευτικές κινήσεις εξέλιξης, αλλά ό,τι κέρδιζαν με το ένα κινδύνευαν να το χάσουν με το άλλο.

Μπαίνοντας στο 6^ο κεφάλαιο αρχίζει να γίνεται σαφές αυτό που θέλει να καταδείξει ο Lévi-Strauss σε αυτό το έργο του. Αυτό που μας κάνει να βλέπουμε έναν πολιτισμό ως σωρευτικό ή στάσιμο είναι δική μας οπτική, η οποία είναι συνήθως εθνοκεντρική. Έναν πολιτισμός που ανέπτυξε αξίες ή τεχνολογία που μοιάζει με τη δική μας ή στηριχτήκαμε σε αυτή για να προχωρήσουμε, τον χαρακτηρίζουμε σωρευτικό ενώ έναν του οποίου οι αξίες δεν μας χρησίμευσαν τον απορρίπτουμε ως στάσιμο, αδιαφορώντας για το κατά πόσο σημαντικά ήταν τα επιτεύγματά του για την κοινωνία του. Με το παράδειγμα του πως αντιλαμβάνεται ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε ένα τρένο την ταχύτητα των άλλων τρένων και το παράδειγμα που κάποιος κοιτάει σε ένα μικροσκόπιο, οπότε λίγα χιλιοστά πιο πίσω βλέπει μια εντελώς παραμορφωμένη εικόνα, μας εξηγεί το πόσο σημαντικά ήταν τα κάθε λογής πολιτισμικά επιτεύγματα του κάθε πολιτισμού για να ξεπεράσει τα εγγενή του προβλήματα, σε σχέση με το πόσο αδιάφορα μας φαίνονται μόνο και μόνο επειδή δεν μπορούν να μας χρησιμεύσουν. Με άλλα λόγια, φαινόμαστε ο ένας στον άλλο στερημένοι ενδιαφέροντος μόνο και μόνο επειδή δεν μοιάζουμε.

Ίσως κάποιοι να φέρουν την εξής αντίρρηση: αφού κανείς πολιτισμός δεν μπορεί να βγει από τον εαυτό του, δεν μπορεί να έχει αντικειμενική κρίση για τους υπόλοιπους. Όμως αυτό δεν συμβαίνει πράγματι. Αντιθέτως, οι υπάρχοντες πολιτισμοί είναι αυτοί που αναγνωρίζουν την υπεροχή του δυτικού και στις διεθνείς συνελεύσεις, αντί να τους κατηγορούν ότι τους δυτικοποιούν, τους κατηγορούν γιατί δεν τους παρέχουν αρκετά μέσα ώστε να δυτικοποιηθούν πιο γρήγορα. Και φτάνει σε ένα καίριο σημείο του θέματος. Δεν θα χρησίμευε σε τίποτα να θελήσουμε να υπερασπίσουμε την πρωτοτυπία των ανθρώπινων πολιτισμών ενάντια σ’ αυτούς τους ίδιους. Φυσικά, το φαινόμενο του οικουμενικού πολιτισμού είναι πρωτοφανές στην παγκόσμια ιστορία, και δεν είναι καν βέβαιο πόσο θα κρατήσει. Γεγονός είναι πάντως ότι αυτή η προσχώρηση είναι περισσότερο έλλειψη επιλογής παρά ελεύθερη απόφαση, αφού πέραν των άλλων παραδειγμάτων που αναφέρει, υιοθετεί την άποψη του Leslie White ότι ο δυτικός πολιτισμός αυξάνει διαρκώς την ποσότητα ενέργειας και το όριο ζωής. Παρόλα αυτά, εδώ και οκτώ με δέκα χιλιάδες χρόνια έχουμε καταφέρει μόνο να τελειοποιήσουμε τις τεράστιες ανακαλύψεις που έγιναν τη νεολιθική εποχή, όπως τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Η τύχη σε όλα αυτά σίγουρα έχει παίξει κάποιο ρόλο, σίγουρα όμως όχι αυτόν που της αποδίδουν συνήθως. Η πολυπλοκότητα και η ποικιλομορφία των πράξεων που εμπεριέχονται στις πιο απλές εφευρέσεις, όπως για παράδειγμα το ψήσιμο του πηλού για να σκληρύνει, είναι τέτοιες που εκμηδενίζουν τον παράγοντα τύχη. Τα περισσότερα επιτεύγματα είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, κάτι που τείνουμε να ξεχνάμε για τους παλιότερους πολιτισμούς και να κρατάμε περισσότερο για τους δικούς μας. Έτσι και η βιομηχανική επανάσταση, που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την επανάσταση που συντελέστηκε στη νεολιθική εποχή, είναι προϊόν, αφενός σκληρής δουλειάς, αφετέρου όμως, της σώρευσης του κεφαλαίου της νεολιθικής εποχής. Όμως, όπως εκείνη την περίοδο σε διαφορετικά και εντελώς αποκομμένα μεταξύ τους μέρη, συντελέστηκαν οι ίδιες εξελίξεις, έτσι –είναι βέβαιος ο Lévi-Strauss- θα συνέβαινε οπωσδήποτε και η βιομηχανική επανάσταση κάπου αλλού αν δεν συνέβαινε στην Ευρώπη, με μια διαφορά 100 με 200 χρόνια, που θα ήταν εντελώς αδιάφορη για τον ιστορικό του μέλλοντος.

Τέλος ο Lévi-Strauss μας λέει ότι η ανθρωπότητα ξανοίγεται σε διαφορετικές "πολιτισμικές επιχειρήσεις" χωρίς πάντα βέβαιο αποτέλεσμα. Αντίθετα, κάποιες φορές μπορεί και να χάσει, ακριβώς όπως ένας παίκτης της ρουλέτας. Γενικώς όμως, εκείνο που προσπάθησε να δείξει με αυτό το έργο του, είναι ότι η αληθινή συνεισφορά των πολιτισμών δεν συνίσταται στις ιδιαίτερες εφευρέσεις τους αλλά στη διαφορική απόκλιση μεταξύ τους, καθώς και ότι ένας παγκόσμιος πολιτισμός δεν μπορεί να υπάρξει με την έννοια που δίνουμε στον όρο, εφόσον συνεπάγεται τη συνύπαρξη των πολιτισμών οι οποίοι παρουσιάζουν τη μέγιστη διαφορά μεταξύ τους.

Κλείνοντας δίνει έμφαση στη συνεργασία που πρέπει να έχουν οι ανθρώπινες κοινωνίες μεταξύ τους. Η ποικιλομορφία των ανθρωπίνων πολιτισμών βρίσκεται πίσω μας, γύρω μας και μπροστά μας. Η μόνη απαίτηση που μπορούμε να προβάλουμε ως προς αυτή είναι να πραγματοποιείται με μορφές, από τις οποίες κάθε μία, με τη συνεισφορά της, θα κάνει τις άλλες να γίνονται ακόμα πιο γενναιόδωρες.

* * *

Bon voyage, mon ami ...