Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2009

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ’09, ΜΕΡΟΣ 2ο

Πριν κάνα δίμηνο είχα δει μία παράσταση η οποία, από ό,τι είδα στο Αθηνόραμα, έχει κατέβει πλέον. Παρόλα αυτά τότε είχα γράψει μια παρουσίαση, από την πλευρά του θεατή πάντα, αφού δεν είμαι ούτε κριτικός θεάτρου ούτε θεατρολόγος και είπα να την ανεβάσω.

Η ομάδα epta παρουσιάζει στο θέατρο "ΑΡΤΙ" την παράσταση "ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ’09, ΜΕΡΟΣ 2ο", μια παράσταση που πραγματεύεται τους θεούς –με την ευρύτερη έννοια του όρου- του σήμερα και τους γενικότερους προβληματισμούς πάνω στο θέμα της πίστης.

Πρόκειται για μία παράσταση σύγχρονου θεάτρου, βασισμένη στο devise theater και τον αυτοσχεδιασμό. Πιο συγκεκριμένα, αυτό που παρακολουθεί ο θεατής είναι μια σειρά σχεδόν χορογραφημένων κινήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην κυκλική επανάληψη των σημείων στα οποία οι καλλιτέχνες θέλουν να δοθεί έμφαση, μέσα σε ένα λιτό έως μηδαμινό σκηνικό. Συγκεκριμένοι διάλογοι ουσιαστικά δεν υπάρχουν. Οι όποιες συζητήσεις, συμβαίνουν ενώ ο καθένας επαναλαμβάνει για κάποιες φορές ένα μίνι μονόλογο, στον οποίον ο άλλος περιπλέκει σαν απάντηση τα δικά του λόγια, βγάζοντας ουσιαστικά, τρία διαφορετικά αποτελέσματα.

Ο συγχρωτισμός του θεατή με το έργο, στην πραγματικότητα ξεκινάει πριν αρχίσει η παράσταση. Καθώς τα φώτα είναι ακόμα αναμμένα και ο κόσμος περιφέρεται μεταξύ της εισόδου, του φουαγιέ και των θέσεων, ακούγεται μία μουσική σαν κάποιος να παίζει με τους σταθμούς ενός ραδιοφώνου, που όμως καθόλου τυχαία δεν είναι. Έχουν γίνει επιλογές από βαριά λαϊκά και κλασσικό ροκ, μέχρι ομιλίες και εκκλησιαστικές λειτουργίες. Είναι δε τόσο πετυχημένο ως ραδιοφωνικό ζάπινγκ, που αν δεν υπήρχε η επανάληψη κάποια στιγμή, θα μπορούσε κανείς να πιστέψει ότι πραγματικά κάποιος παίζει με το ραδιόφωνο, χωρίς, όχι απλά να μην βρίσκει αυτό που θέλει να ακούσει, αλλά να μην θέλει να ακούσει κάτι. Απλά παίζει νευρικά με την συνεχή εναλλαγή των σταθμών, δημιουργώντας μια ελαφρώς χαοτική αίσθηση.

Με αυτή την αίσθηση να κυριαρχεί, τα φώτα σβήνουν και η παράσταση αρχίζει, μαζί με τις διαφορετικές σκέψεις που αρχίζουν να περνούν από το μυαλό του καθένα. Μπροστά από τα μάτια μας αλλά, κυρίως, μπροστά από τον καθρέφτη της ψυχής μας πέρασαν οι θεοί, οι θρησκείες, οι ενοχές, τα λάθη, η καθημερινότητα σε σχέση με όλα αυτά, το επέκεινα. Η θρησκευτικότητα, που σε όλες τις στιγμές της ιστορίας και της προϊστορίας ανέπτυσσε ο άνθρωπος ψάχνοντας να βρει απαντήσεις κυρίως στο "από πού ήρθα" και στο "τι υπάρχει μετά", αλλά και γενικότερα να εξηγήσει πράγματα που του ήταν ακατανόητα δημιούργησαν τους κατά περιόδους θεούς. Περνώντας από θεοποιήσεις νεκρών, ουρανίων σωμάτων και φυσικών φαινομένων αρχικά και από τις σύγχρονες θρησκείες των σταυροφοριών, της ιεράς εξέτασης και των ιερών πολέμων στη συνέχεια, φτάσαμε σε ένα μπερδεμένο 2009, όπου ίσως να πιστεύουμε πια ότι δεν υπάρχει θεός, ίσως όμως και να τον χρειαζόμαστε πιο πολύ από ποτέ.

Η θρησκευτικότητα δεν είναι μόνο η λύση για την εξήγηση ακατάληπτων για τον ανθρώπινο νου φαινομένων. Είναι και η ελπίδα για έξωθεν βοήθεια, για μας αλλά και για όσους θα θέλαμε να βοηθήσουμε. Στον τοίχο στο πίσω μέρος του σκηνικού είναι κολλημένα χαρτιά με διάφορες εκφράσεις και φωτογραφίες, τα οποία οι ηθοποιοί ξεκρεμάνε ένα ένα και μας τα δείχνουν, πετώντας στη συνέχεια κάτω και δημιουργώντας έτσι μια αίσθηση αυξανόμενου χάους. Πιστεύεις, τι πιστεύεις, σε τι πιστεύεις, βοήθεια, αγαπάτε αλλήλους, φωτογραφίες παιδιών του τρίτου κόσμου και θυμάτων πολέμου, ποιος είμαι, σ’ αγαπώ, είμαι ελεύθερος, φοβάμαι… Μου είναι αδύνατον να θυμηθώ τι από όλα τα παραπάνω ήταν γραμμένο και τι περνούσε τη στιγμή που έβλεπα από το μυαλό μου. Μέσα στο χαμό που είχε δημιουργηθεί από τα χαρτιά ήρθαν να προστεθούν και μερικά ψεύτικα γαρίφαλα, κάποια από τα οποία κατέληξαν στα χέρια μας από μία βόλτα μιας ηθοποιού στο κοινό.

Είναι ο Θεός θεός; Και ποιος θεός; Χριστός, Μωάμεθ ή Βούδας; Είναι ο Έλβις θεός; Έλβις, Michael Jackson ή Καζαντζίδης; Μπορώ να πιστεύω χωρίς να είμαι πιστός; Όλα αυτά και, ίσως πολλά περισσότερα, ήταν η προβληματική που προσπάθησε να προσεγγίσει το έργο. Το έβλεπες στα πρόσωπα των θεατών την ώρα που έβγαιναν από το μικρό θεατράκι της οδού Ηπείρου, με το ακόμα μικρότερο και χωρίς προσωπικό φουαγιέ, όπου έπαιρνες μόνος σου και δωρεάν ό,τι ήθελες. Το κάθε πρόσωπο είχε διαφορετική όψη, δείγμα του ότι ο καθένας "είδε" μια άλλη παράσταση, μέσα από την αποδόμηση της ομάδας epta για τους προσωπικούς σωτήρες που ψάχνει ο καθένας μας.

buzz it!

Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009

Για πείτε μου τώρα...

... αγαπητοί και, όπως πάντα, ατελείωτοι αναγνώστες μου, πολύ πολύ σοβαρά όμως. Τι αξίζει περισσότερο και τι θα θυσιάζατε για το άλλο; Την Ηθική ή την Ευτυχία; Και προσέξτε: Χωρίς να θίγεται σοβαρά η Ηθική, σε περίπτωση που η απάντηση είναι η Ευτυχία και, αντίστοιχα, χωρίς να θίγεται σοβαρά η Ευτυχία, σε περίπτωση που η απάντηση είναι η Ηθική. Μιλάμε για ελάχιστες απώλειες σε κάθε περίπτωση· το θέμα όμως είναι καθαρά προτεραιοτήτων και Αρχών -αυτές τις άτιμες οι αρχές, που μας βασανίζουν, αλλά και που, ίσως, καθώς για μένα είναι ακόμα υπό έρευνα, μας κρατάνε "καλούς καγαθούς" ανθρώπους. Και, ειλικρινά, δεν ξέρω αν έτσι το κάνω πιο απλό ή πιο δύσκολο· πάντως, σε κάθε περίπτωση, το θέμα είναι οι Αρχές. Αν θες, πες μου και για σοβαρά εκατέρωθεν θιγόμενες περιπτώσεις και τις εκεί επιλογές σου, σε σχέση με το θύμα -την ηθική ή την ευτυχία. Αλλά πραγματικά ρε πούστη μου, τι βάζεις μπροστά; Γράψε μου έτσι χύμα και τσουβαλάτα, χωρίς πολλές πολλές φιοριτούρες. Και με μια υποτυπώδη ανάλυση, σε 2-3 γραμμές ή έστω μια πρόταση· ακόμα και μια δυο λέξεις· ή τίποτα, απλά ψηφοφορία, ένα μονολεκτικό poll.

Βέβαια οι μακροσκελείς και αναλυτικές επεξηγήσεις, είναι περισσότερο από καλοδεχούμενες. Είναι, για μένα, σαν δώρο, παρότι είναι σπάνιες· αλλά δεν είναι υποχρεωτικές. Αντίθετα με τους περισσότερους, ο μακροπερίοδος και υπεραναλυτικός λόγος, τα σεντόνια να πούμε, ποτέ δεν με ενόχλησαν. Θα το έχετε παρατηρήσει, άλλωστε και από τα γραπτά μου.

buzz it!