Ένα κείμενο που αυτομόλησε

Γεια σας! Είμαι ένα κείμενο. Σιγά το νέο θα μου πείτε. Το βλέπουμε αυτό. Ναι αλλά εγώ δεν είμαι ένα συνηθισμένο κείμενο. Είμαι ένα κείμενο προδότης. Αυτομόλησα από την μεριά του συγγραφέα και πέρασα στη μεριά του αναγνώστη. Θα σκέφτεστε, και τι λόγο έχεις να αυτομολήσεις, πόλεμο έχουμε συγγραφείς και αναγνώστες; Αυτό θα μου το πείτε εσείς αφού με διαβάσετε ολόκληρο.

Προσέξτε: Με διαβάσετε. Θα ακούσετε αυτά που έχω να σας πω. Δεν θα κάνουμε διάλογο. Εμείς τα κείμενα είμαστε φασιστικά· δεν κάνουμε διάλογο. Δεν είμαστε φτιαγμένα να κάνουμε διάλογο. Και δεν μπορείς να μας κατηγορήσεις για αυτό γιατί έτσι είμαστε φτιαγμένα, όπως ακριβώς δεν μπορείς να κατηγορήσεις το λιοντάρι επειδή είναι επιθετικό και τις ντομάτες επειδή είναι κόκκινες. Οι ντομάτες φτιάχτηκαν κόκκινες και τα κείμενα φασιστικά.

Άρα ο συγγραφέας, ο ευαίσθητος αυτός άνθρωπος που κάνει κατάθεση ψυχής, ουσιαστικά περνάει θέσεις, με τον μοναδικό τρόπο που δεν σηκώνει αντιρρήσεις. Με τα κείμενά του. Δεν πα να του στείλεις όσες επιστολές θέλεις, να κάνεις μαζί του διάλογο ο οποίος, με επιχειρήματα θα ανατρέψει τις θέσεις του αρχικού κειμένου· το κείμενο θα μένει πάντα εκεί να το διαβάσει ο επόμενος. Και να υποκύψει στο μεγαλείο του.

Ναι, τα γραπτά κείμενα έχουν μεγαλείο. Θα έλεγα πιο μεγάλο και από του πιο τρανού βασιλέα, και από του πιο σκληρού δικτάτορα. Χιλιάδες εξουσιαστές ανατράπηκαν ανά την ιστορία· κείμενα ποτέ. Τα κείμενα μένουν στον αιώνα τον άπαντα -πάντα κάποιος βρίσκεται να σώσει ένα αντίγραφο- και ξεπηδούν εκεί που δεν τα περιμένεις να ξαναφέρουν στο προσκήνιο τις πιο απίθανες φαντασιοπληξίες, του πιο απίθανου συγγραφέα. Με λίγη τέχνη ο καθένας μπορεί να κάνει τον κόσμο να ασχολείται μαζί του και να τον στηρίζει.

Αναγνώστες καταλάβετέ το. Είσαστε θύματα. Είστε βορρά στις ορέξεις συγγραφέων. Είστε αναγκασμένοι να διαβάζετε κάτι. Ποια ευαισθησία και ποιος ρομαντισμός; Έχετε δει ποτέ συγγραφέα την ώρα που γράφει, την ώρα που, υποτίθεται πως κάνει κατάθεση ψυχής και σας δίνει ένα κείμενο μέσα από την καρδιά του; Θα είχε πολύ πλάκα να τον δείτε να διορθώνει συνεχώς λαθάκια, να βάζει τόνους που ξέχασε και να κολλάει μία ώρα για να βρει την κατάλληλη λέξη. Αυτό που, υποτίθεται πως του βγήκε αυτόματα, χωρίς καν να το σκεφτεί. Και μετά να το ξαναδιαβάζει πόσες φορές, αλλάζοντάς το συνεχώς, για να πετύχει τον καταχθόνιο σκοπό του. Να πείσει. Να γίνει αρεστός και ας έχει άδικο. Δεν τον νοιάζει αν έχει δίκιο ή άδικο, τον νοιάζει μόνο να τον πιστέψουν κάποιοι. Γιατί για αυτούς το κείμενό του θα είναι για πάντα εκεί, σημαία της όποιας αρρώστιας κατέβασε το κεφάλι του, και οι υπόλοιποι θα μπορούν μόνο να το κρίνουν, αλλά όχι να το εξαφανίσουν. Εμείς τα κείμενα δεν είμαστε μόνο φασιστικά, είμαστε και αιώνια.

Ξέρω τι σκέφτεσαι εδώ και αρκετή ώρα. Ότι αυτό άλλαξε με τα blogs. Ότι τώρα ο καθένας μπορεί να διαφωνήσει, με τα σχόλιά του. Ε και; Τα σχόλια αλλάζουν ένα κείμενο; Ό,τι σχόλιο και να γραφτεί το κείμενο δεν θα μένει εκεί, αγέρωχο και παντοτινό; Παρ' το χαμπάρι αναγνώστη, είσαι θύμα. Όταν σε προσβάλει κάποιος θα τον βρίσεις και εσύ ή θα τον δείρεις και η προσβολή τελείωσε. Όταν όμως σε προσβάλει ένα κείμενο δεν έχεις περιθώρια να κάνεις τίποτα. Γιατί ότι και αν κάνεις στο συγγραφέα, ακόμα και αν τον βάλεις φυλακή ή τον σκοτώσεις, το κείμενό του θα είναι για πάντα εκεί, να σε προσβάλει στα μούτρα και στα μάτια όποιου τύχει να το διαβάσει. Και μη σου περάσει καν από το μυαλό η γραπτή επανόρθωση γιατί εκεί έχεις χάσει οριστικά το παιχνίδι. Θα γράψει ένα άλλο κείμενο που θα αναιρεί το προηγούμενο κείμενο. Άτοπο, σκέτη κοροϊδία. Γιατί τα κείμενα δεν αναιρούνται. Και ιδιαίτερα με άλλα κείμενα.

Είναι όμως αστείο. Σε καιρούς ολοκληρωτικών καθεστώτων, αυτών που οι συγγραφείς ονομάζουν φασιστικά -και, με τα κείμενά τους, έχουν βάλει και σένα να τα λες έτσι- είναι εκείνοι που αντιδρούν περισσότερο -και, με τα κείμενά τους επίσης, βάζουν και εσένα να αντιδράς- και εκείνοι που διώκονται περισσότερο -και, πάντα με τα κείμενά τους, κερδίζουν τη συμπάθειά σου. Έχεις σκεφτεί ποτέ γιατί αντιδρούν; Επειδή έχασαν τα προνόμια της δικιάς τους, της κοινώς αποδεκτής χούντας. Δεν είναι η ελευθερία λόγου που αποζητούν, είναι η ελευθερία του δικού τους λόγου, της δικιά τους χούντας. Απλώς δεν θέλουν να μην κάνουν διάλογο οι άλλοι και προσπαθούν να μην κάνουν διάλογο μόνο αυτοί. Γι αυτό άλλωστε και διώκονται. Οι φασίστες αναγνωρίζονται μεταξύ τους.

Τώρα λοιπόν τι λες; Υπάρχει πόλεμος μεταξύ αναγνωστών και συγγραφέων ή όχι; Υπάρχει, απλά δεν το έχεις καταλάβει. Λες είμαι ελεύθερος να διαβάσω αυτόν ή τον άλλο και νομίζεις ότι αυτή η πρόταση βγάζει νόημα. Αλλά δεν βγάζει. Γιατί ακόμα και να επιλέξεις τον δικτάτορά σου πάλι χούντα έχεις, δεν είσαι ελεύθερος όπως νομίζεις. Και αν δεν είσαι σε πόλεμο με αυτή τη χούντα, τόσο το χειρότερο για σένα.

Αν τώρα ύστερα από όλα αυτά αισθάνεσαι θυμωμένος, επειδή θεωρείς ότι υποτιμώ τη νοημοσύνη σου και σε προσβάλω, και θα προτιμούσες να μην υπάρχω, εγώ είμαι χαρούμενο. Γιατί είμαι κείμενο και δεν μπορώ να αποβάλω το φασισμό από πάνω μου. Και το ότι σου επιβάλω την ύπαρξή μου παρά τη θέληση σου, είναι μια μεγάλη ικανοποίηση. Μη με παρεξηγείς, έτσι είμαστε εμείς τα κείμενα. Αν ήμουν ντομάτα θα χαιρόσουν που είμαι τόσο κόκκινη.

Από την άλλη, αν κατάλαβες κάτι που δεν είχες καταλάβει πιο πριν, αν άλλαξες έστω και λίγο την εικόνα που είχες ακόμα και για τα αγαπημένα σου κείμενα, και πάλι είμαι χαρούμενο.

Γιατί είμαι ένα κείμενο που αυτομόλησε.